Wie is Tesla? – Bizarre biopic die iets knettert: Tesla op blu-ray

Uitvinder Nikola Tesla spreekt tot de verbeelding. Niet alleen vanwege zijn revolutionaire werk in de elektrotechniek, maar ook door de bijzondere – en vaak bizarre – theorieën waar hij zich op latere leeftijd mee bezighield. Die latere ideeën en apparaten kunnen gezien worden als sciencefiction, of zelfs magie, waardoor Tesla ook regelmatig in verhalen in ons fantastische genre opduikt. Reden genoeg voor Modern Myths om aan de hand van de onlangs op blu-ray en dvd verschenen biopic Tesla meer over deze ingenieur uit te zoeken. Want wie is Tesla? Lees in deze recensie de achtergronden van de excentrieke, Kroatische uitvinder van onder andere de wisselstroomgenerator. 

Als je tegenwoordig iemand vraagt wat het woord “Tesla” volgens hem betekent, zullen de meeste mensen waarschijnlijk het beroemde automerk van Elon Musk noemen. Dat die naam van elektrische auto’s een eerbetoon is aan uitvinder Nikola Tesla (1856 – 1943) is voor diezelfde personen wellicht minder vanzelfsprekend.

Deze Kroatische uitvinder is van revolutionair belang in de elektrotechniek geweest. Maar hij is minder bekend dan bijvoorbeeld zijn grote rivaal, Thomas Alva Edison.

Tesla blu-ray - € 9,99

Uitvinder versus uitvinder

Het personage Anne Morgan (Eve Hewson (Robin Hood, The True Adventures of Wolfboy)) laat je in de biopic Tesla vanachter haar laptop zien wat het verschil in zoekresultaten is tussen beide uitvinders. Tesla krijgt 34 miljoen hits, Edison 64 miljoen hits. Volgens de film dan (als je het nu googelt, krijg je al veel meer). Het geeft aan dat niet iedereen die iets voor onze wereldgeschiedenis betekent heeft, altijd de credits krijgt die hij/zij verdient.

Feiten, fantasie en speculatie

Toch zijn die Google-resultaten natuurlijk relatief. Als je zoekt op de manier van Anne Morgan krijg je wellicht die resultaten. Maar als je met aanhalingstekens gericht zoekt op “Nikola Tesla” en dan op “Thomas Edison” zijn de rollen omgedraaid. Tesla is bekender dan je denkt, al is er wel veel informatie over zijn leven die je moet filteren. Naast de feiten is er een hoop fantasie en speculatie. Niet in de laatste plaats door de roddelpers in het leven geroepen.

Tesla is dan ook een man die niet op zijn plaats is in de maatschappij. De film opent met een verdwaasde Nikola Tesla – gespeeld door Ethan Hawke (The Purge, Training Day) – die zich met de high society op rolschaatsen moet vermaken in een balzaal. Iedereen zou zich in deze setting niet op zijn gemak voelen. Maar gaandeweg de film zie je hoe de uitvinder vooral in zijn eigen hoofd leeft en schichtig met andere mensen omgaat. Anne Morgan is stapelverliefd op hem, maar weet hem nooit te bereiken.

Wie is Tesla? – De smartphone van Edison

De bevreemding die de uitvinder ervaart in het dagelijkse leven, probeert regisseur Michael Almereyda (Nadja, Marjorie Prime) ook op jou als kijker over te brengen. Het verhaal wordt min of meer door Anne Morgan verteld. Hierbij haalt ze ook gebeurtenissen aan zoals ze wellicht niet plaatsgevonden hebben, maar wel zo in de sensatiebladen beschreven staan. Daarnaast verlaten de personages af en toe hun historische setting, om een verwijzing naar ons heden te maken. Naast de al eerder genoemde laptop die Anne gebruikt om de zoekmachineresultaten te benoemen, zie je Thomas Edison (Kyle MacLachlan (Dune, Twin Peaks, The House with a Clock in Its Walls)) bijvoorbeeld aan de bar zitten met een smartphone.

Het is een manier om te laten zien wat Tesla voor de moderne technologie betekend heeft. En welke toekomstvisioenen hij had. Hierbij voel je je meteen net zo buiten de realiteit staan als de uitvinder dat zelf wellicht ervoer. Maar als de uitvinder op het einde van de film ineens in zingen uitbarst en Everybody Wants to Rule the World van Tears For Fears ten gehore brengt, denk ik bij mezelf: “je kunt het ook overdrijven.” Maar goed, het liedje past wel.

Wisselstroom versus gelijkstroom

Tesla zou in zijn leven een belangrijke rol spelen in de verdere ontwikkeling van het wisselstroomprincipe; daar waar Edison zich toelegde op gelijkstroom. Maar waar Edison een gehaaide zakenman was, nam Tesla door zijn naïviteit, trots en wereldvreemdheid regelmatig desastreuze beslissingen. Zijn uitvindingen veroverden de wereld, maar zelf was hij berooid en altijd op zoek naar sponsors.

Verderop in zijn carrière beginnen zijn theorieën steeds fantastischer vormen aan te nemen. Er is een mooie foto waarin de uitvinder op een stoel zit bij een spoeltransformator, terwijl er een elektrische ontlading plaatsvindt. Hoewel dit een trucagefoto betreft, zit dit iconische beeld van de uitvinder met een boek op schoot – haast een moderne versie van Rodins “De Denker” – natuurlijk in de film. Zijn idee om het elektrische veld van de aarde te benutten om boodschappen door te geven aan de andere kant van de wereld, lijken in deze tijd waarin internet bij onze dagelijkse doen en laten hoort, helemaal niet gek. Maar praktische toepassingen blijven uit en de financiën drogen op. Tesla zou op 87-jarige leeftijd berooid overlijden. Wel eerden zijn vakgenoten hem tijdens de crematie en is zijn belang voor de wetenschap onomstotelijk.

Tesla in het fantastische genre

Het zijn vooral zijn laatste theorieën en ideeën die – opgeklopt door de roddelpers – een beeld van Tesla schetsen als ‘waanzinnige geleerde’. Eigenlijk een beetje wat Elon Musk ook overkomt, om de vergelijking nog maar eens te trekken. Maar juist deze hersenschimmen van een uitvinder die wellicht meer voorzag dan wij vermoedden, maken hem interessant voor het fantastische genre.

Zo zien we David Bowie als Tesla opduiken in The Prestige van Christopher Nolan. Een zeer passende acteur voor de rol, waarbij de scheidslijn tussen “magie” en wetenschap heel dun is. Op 21 oktober verschijnt The Current War op blu-ray en dvd. Deze film gaat over de strijd tussen Thomas Edison (Benedict Cumberbatch) en George Westinghouse (Michael Shannon). Tesla en Westinghouse werken samen en de uitvinder wordt in deze film gespeeld door Nicholas Hoult (Tolkien).

Ook in het computerspel The Incredible Adventures of Van Helsing zie je elektrische apparatuur dat op de ontwerpen van Tesla zijn gebaseerd. Je moet de uitvinder tijdens een missie zelfs redden! Ook komt hij voor in het Assassin’s Creed universum.

De uitvindingen van Tesla hebben dan ook een hoog steampunk gehalte. Je komt de uitvinder verder tegen in het bordspel Tannhäuser, waar ook boeken van zijn verschenen. In het boek The Last American Vampire van schrijver Seth Grahame-Smith (Abraham Lincoln, Vampire Hunter) speelt de uitvinder een rol. Net als in Goliath van Scott Westerfeld (Uglies, Leviathan). Wil je hem in de comics zien, dan kun je bijvoorbeeld JLA: Age of Wonder van Adisakdi Tantimedh en P. Craig Russell lezen. Of Rasl van Jeff Smith (Bone).

Wie is Tesla? – De man, de mythe, de magie

Laten we even terugkeren naar de biopic Tesla. Zoals je in dit artikel kunt lezen is Tesla wellicht niet de eerste uitvinder die je te binnen schiet als iemand je vraagt er een paar op te noemen. Maar zijn nalatenschap voor onze wereld is groot. De man, de mythe en de magie lopen vaak door elkaar. In Tesla proberen de filmmakers dit te vangen. De film toont je zeker de hoogtepunten uit het leven van deze bijzondere uitvinder, waarna je getriggerd bent om die 34 miljoen zoekresultaten op internet door te spitten. Ethan Hawke zet de excentrieke Tesla prima neer. Maar hij moet – zoals gezegd – niet gaan zingen. Tesla knettert dus af en toe een beetje. Op de blu-ray staan verder geen extra’s, wat een gemis is. Er had best een documentaire over Nikola Tesla op mogen staan. Of meer informatie over zijn nalatenschap. De uitvinder is er interessant genoeg voor. Ook buiten het fantastische genre om.  

Tesla is nu verkrijgbaar op blu-ray en dvd.

Titel: Tesla
Regisseur: Michael Almereyda
Acteurs: Ethan Hawke, Eve Hewson, Kyle MacLachlan
Uitgever: Dutch Filmworks
Medium: Blu-ray
Genre: Biopic

Modern Myths Shop

Lees meer Modern Myths recensies!