In de verhalenbundel Voorbij de storm geven 25 Nederlandstalige sciencefictionauteurs hun visie op de toekomst van onze wereld – en Nederland in het bijzonder – als de vervuiling van ons milieu niet een halt wordt toegeroepen. Als de lange periodes van droogte, extreme hitte en andere natuurrampen niet aangepakt worden, hoe ziet onze toekomst er dan uit? Onder redactie van Johan Klein Haneveld is een diverse verzameling korte verhalen bijeen gebracht die ons waarschuwen en tot nadenken stemmen. En hopelijk tot actie manen. Lees onze Voorbij de storm recensie!
Momenteel is onze aandacht volledig opgeslokt door de eerste golf en de mogelijke tweede golf. We staan niet echt stil bij de veel ernstigere gevolgen van golven drie en vier.
By popular demand, the authorized 4 waves version. Cartoon chronology: https://t.co/VLashKex9y #Biodiversity2020 #biodiversitycollapse #ClimateChange pic.twitter.com/oXBGYdMS5h
— Graeme MacKay (@mackaycartoons) September 15, 2020
Opwarming van de aarde door vervuiling
Dat er door ontbossing, pesticiden, uitlaatgassen en ander menselijk handelen iets aan de hand is met onze planeet is inmiddels overduidelijk. We maken lange, zeer warme en droge zomers mee. Bosbranden tieren welig en de poolkappen smelten. In ons interview met dr. Etienne Augé – gespecialiseerd in sciencefiction – spraken we over de juiste terminologie: de opwarming van de aarde door vervuiling. Klimaatverandering vindt altijd plaats, maar door onze consumentenmaatschappij en de immer groeiende wereldbevolking plukken we onze aarde langzamerhand leeg. Met alle gevolgen van dien.
Maar “opwarmingsbundel” of “vervuilingsbundel” klinkt natuurlijk nergens naar. Dus vooruit: SF-auteurs voor het klimaat. Ik licht in deze Voorbij de storm recensie een aantal van de verhalen uit die mij aanspraken.
Voorbij de storm recensie – Nieuw-Rotterdam en Wassenaar-onderzee
Het eerste verhaal van de bundel – Cassandra en de albatros van Marco Knauff – zet de toon en is vergelijkbaar met veel van de andere verhalen uit het boek. Het begint met een futuristische helikopter die in de buurt van Nieuw-Rotterdam vliegt en beducht moet zijn op extreem weer. In veel verhalen is Nederland ondergelopen en moeten wij inwoners in een klein, overgebleven gebied boven op elkaars lip leven. De verdronken polders zijn een logisch gevolg van de stijgende zeespiegel waar ons laagland mee te maken kan krijgen.
Maar in het verhaal De maan en Mars en daar voorbij laat auteur Tais Teng zien dat een ondergelopen Nederland niet ons einde hoeft te betekenen. Student Jorge wordt wakker in het bed van het leukste meisje in de klas, die inmiddels vertrokken is op rondreis langs de maan, Mars en Jupiter. Zij woont in een luxe villa in Wassenaar-onderzee, waar je vanuit de diamanten ramen uitkijkt op de witte haaien die langs zwemmen en de spinkrabben die verderop met koraal rondzeulen. Goed, je moet geld hebben, maar het leven onderwater is ook mooi…
Het verhaal Niemandsland van Esther Wagenaar laat zien hoe mensen zichzelf en hun leven kwijtraken als de maatschappij instort en er gewoon geen plek meer is voor iedereen. Dit verhaal komt hard binnen, net als Een sprankje hoop van Nils Nisse Visser, over onze maatschappij als er overal tekorten zijn.
Overlevers en Vuurvreters
Een verhaal dat juist zeer grappig is – ondanks de wetenschap wat er allemaal verloren gaat als de zeespiegel blijft stijgen – komt van schrijver/uitgever Theo Barkel (Het Chagrijnige Slagzwaard, Shadajaël). In Overlevers laat Theo zien hoe gedachteloos en gemakkelijk menselijk handelen tot rampspoed leidt, als ruimtereizigers Daine en Thorsen op de vlucht zijn voor een door henzelf gecreëerd probleem. Theo is van plan meer verhalen over dit duo te publiceren. Als de humor in die verhalen hetzelfde is als in dit korte verhaal, is dat iets om naar uit te kijken. Maar dat terzijde.
Vuurvreters van Joachim Heijndermans is een post-apocalyptische vertelling waarin de mens moet strijden tegen het overal oplaaiende vuur dat de hele wereld verteert. Dan zijn er ook verhalen die doen denken aan films als The Road (gebaseerd op het werk van Cormac McCarthy), Light of my Life met Casey Affleck of vertellingen waarin de laatste mens als enige in de ruïnes van onze steden woont.
Voorbij de storm recensie – De jeugd komt in opstand
Eowen Valk schreef De visgevangenis en van Jorrit de Klerk komt Scherprechter, beide verhalen waarin vooral jonge mensen de regie in eigen handen nemen en proberen hun toekomst terug te pakken. Iets wat niet altijd uitdraait op het gewenste resultaat. Ook in Het slavenschip van Joost Uitdehaag komt een voorval voor waarin een groep mensen die een betere wereld willen het zat zijn dat een hoop schreeuwlelijkerds en leeghoofden – de asocialen – niet willen luisteren en niet meewerken. Maar hier komt flink geweld bij te pas en ik vraag me af of dat de boodschap is die je uit wilt dragen om de wereld te redden. Moet je met geweld afdwingen dat er verandering in onze maatschappij komt? Ook vanuit de intentie om ons milieu te redden?
Er zijn ook verhalen die voor mij “hardcore” sciencefiction zijn, zoals De verhullende zon van Marcel Ozymantra. Verhalen met vreemde werelden en wezens, met compleet verschillende gebruiken dan die van de mensheid. De onderliggende boodschap over goed voor je wereld zorgen komt daarbij op een andere manier binnen.
Tegengif van Karel Smolders is een spannend sciencefiction avontuur, wat een leuke afwisseling in de bundel is. Het element van de Droogstormen en de waarheid daarover die verzwegen wordt, is in deze tijd van nepnieuws en leugens flink actueel. Met De Vulkaantemmers van Hoog-Holland bevat deze bundel ook een “Ziltpunk”-verhaal van Tais Teng en Jaap Boekestein. Dit is, net als het eerder genoemde Het slavenschip, een verhaal waarin bewezen wordt dat Nederlanders overal geld mee kunnen verdienen. Zelfs in een post-apocalyptische wereld.
De harde waarheid van A naar B
Het korte verhaal dat er voor mij het meeste uitsprong leest meer als een mop. Hervé Suys schreef Planeet B, waarin een wetenschapper een plan bedenkt om de mensheid te redden. Alle hoop is op hem gevestigd, maar de moraal van dit zes pagina’s tellende verhaal in sneltreinvaart toont ons dat we het toch echt zelf moeten rooien. We hebben maar één Moeder Aarde.
Daarnaast komt Harde Waarheid van Sebastiaan Torenhof ook dicht bij huis. Moeten we voor ons dagelijkse voedsel in de toekomst zelf met kwastjes de bloemen van planten bestuiven, als de bijen verdwijnen? Als er geen geld is voor wetenschappelijke oplossingen om die ramp op te vangen? Het is een simpel gegeven om lang bij stil te staan. Het laatste verhaal in de bundel is Een oase van herstel van Floris M. Kleijne. Dit is een verhaal waarmee Voorbij de storm op een positievere noot eindigt. Het laat zien wat de mens kan om het roer om te gooien, als we dat maar hard genoeg willen.
Voorbij de storm recensie – Onderhoudende verhalen over global warming
En dat is dan ook meteen de conclusie die voor de hele bundel geldt. Alle verhalen bij elkaar genomen vertellen ons wat we diep van binnen al weten. We moeten nu stappen ondernemen en veranderen, willen we onze planeet niet onherstelbaar beschadigen. Zelfs de meer positieve verhalen, waarin de hoofdpersonen het beste maken van de nieuwe situatie, tonen werelden waar we het bij lange na niet zo goed hebben als nu.
Verwacht dus geen baanbrekende nieuwe inzichten, maar wel veel onderhoudende verhalen over een thema dat we niet uit het oog mogen verliezen. Er zijn veel post-apocalyptische vertellingen in Voorbij de storm en er zijn ook veel herkenbare sciencefiction elementen die je uit andere verhalen kent. Er is humor, drama en tragedie. Met iets minder dan 400 pagina’s heb je er een flinke bundel aan, waar je lang in kunt lezen. En de keur aan Nederlandse en Belgische schrijvers is natuurlijk ook een pluspunt. Voorbij de storm misstaat dus niet in je boekenkast en is een prima excuus om de discussie over global warming levend te houden.
Titel: Voorbij de storm: SF-auteurs voor het klimaat
Auteurs: Divers (samensteller Johan Klein Haneveld)
Uitgever: Uitgeverij Macc
ISBN: 978-90-784-3777-2
Modern Myths Shop
Bol.com – Voorbij de storm – € 19,95
Amazon.nl – Voorbij de storm – € 19,95
Lees meer Modern Myths recensies!
Voorbij de storm recensie: © 2019-2024 Modern Myths
Reactie plaatsen