Tomb Raider – Lara Croft voor een nieuwe generatie

Vergeten tombes in onherbergzame jungles waar kostbare schatten verborgen liggen zijn een geliefd cliché in avonturenfilms. Vraag iemand ernaar en Indiana Jones zal genoemd worden. Vraag je het een gamer, dan zal Lara Croft, de Tomb Raider, de volgende op de lijst zijn. Dit icoon van de (gaming) popcultuur is terug in de bioscoop, voor een frisse start van een nieuwe franchise. Weet de jonge, rauwe Lara ons mee te slepen, of behoort ze eigenlijk in een museum?

De eerste Tomb Raider computergame verscheen in 1996. Juist, dat is alweer 22 jaar geleden. De huidige generatie puberende gamers was toen nog niet eens geboren. Lara Croft, de heldin in de gameserie, werd een cultureel fenomeen en in 2001 en 2003 speelde Angelina Jolie haar in respectievelijk Lara Croft: Tomb Raider en Lara Croft Tomb Raider: The Cradle of Life. Even rekenen, dat is dus 17 en 15 jaar geleden. Game uitgever Square Enix vond het hoog tijd om Lara eens opnieuw op de kaart te zetten en bracht in 2013 een reboot uit, simpelweg getiteld Tomb Raider. Eind 2015 verscheen de opvolger: Rise of the Tomb Raider. In deze games zien we hoe Lara Croft als jong volwassen vrouw in een grimmig avontuur moet zien te overleven om uit te groeien tot de geharde avonturier die ze in de reguliere serie is. Het zijn deze twee laatste games waarop de nieuwe Tomb Raider speelfilm – ook een reboot dus – is gebaseerd. Daarmee wordt alvast één ding duidelijk: deze film is niet bedoeld voor de oudere Lara Croft-fans.

Japanse horrorlegende

Tomb Raider begint zeer hoopvol. De vader van Lara, Lord Richard Croft (gespeeld door Dominic West (The Wire, Punisher: War Zone), vertelt een Japanse legende over Himiko, de ‘Mother of Death’. Het verhaal gaat dat Himiko dood en verderf zaaide, tot ze door haar eigen generaals werd verraden en verbannen werd naar een onvindbaar eiland in de Stille Oceaan. De prenten van de legende die je ziet zijn prachtig Modern Myths-materiaal en maken meteen duidelijk dat het hier om een onvervalste avonturenfilm gaat.

Daarna gaan we snel verder met de introductie van Lara Croft, gespeeld door Alicia Vikander (Ex Machina, Jason Bourne). Hier maakt de film meteen duidelijk wie Lara op dat moment van haar leven is. Ze staat te sparren in de ring, waar ze ‘mixed martial arts’ beoefent. Je ziet een afgetrainde jonge vrouw, met een strakke sixpack (wasbordje), die weigert op te geven als ze verslagen is. Het is duidelijk dat Vikander er alles aan gedaan heeft om een geloofwaardig hoofdpersonage neer te zetten. Dit is een Lara die haar weg zoekt in het leven. Een leven zonder haar geliefde vader, die zeven jaar geleden spoorloos verdween. Lara is roekeloos, stuurloos en zit zonder geld. Ze heeft een fietskoerierbaantje, ondanks de reusachtige erfenis die op haar wacht als ze accepteert dat haar vader dood verklaard wordt.

Lara in de bak

Die doorbraak komt als Lara wordt opgepakt voor een straatrace dwars door Londen en op borg vrijkomt door de zakenpartner van haar vader, Ana Miller (Kristin Scott Thomas (The English Patient)). Ana overtuigt Lara, zij tekent (bijna) en krijgt een mysterieuze Japanse puzzel overhandigt. Ook hier overtuigt de film, want zo’n puzzel wil ik meteen in mijn vitrine. Lara komt op het spoor van haar vaders verborgen onderzoek naar Himiko. In een videoboodschap verzoekt hij haar al zijn werk hierover te verbranden, omdat de verborgen tombe van Himiko nooit gevonden mag worden. Maar ja, hoe vaak luisteren dochters naar hun vaders? Lara reist af naar Hong Kong en de actie kan beginnen.

Nihilistische tegenstander

Op dit punt aangekomen is de nieuwe Tomb Raider nog steeds onderhoudend. Het verhaal is redelijk voorspelbaar, maar niet saai. Er komt zelfs een flinke dosis spanning aan te pas, waarbij het gevaar dat Lara loopt tastbaar wordt. Eindelijk op het eiland aangekomen waar de tombe van Himiko moet zijn, wordt Lara gevangen genomen door de huurlingen van de keiharde organisatie Trinity. Deze groep nietsontziende mannen wordt geleid door Mathias Vogel, gespeeld door Walton Goggins (The Hateful Eight, Maze Runner: The Death Cure). Vogel zelf is ook al zeven jaar van de wereld verstoken en hij is de frustratie van zijn vruchteloze speurtocht naar de tombe van Himiko al ver voorbij. Het kan hem werkelijk niets meer schelen wie er leeft en wie er sterft, als hij de tombe maar vindt en naar huis kan. Die doodse blik in zijn ogen bezorgt mij kippenvel. Lara zit gevangen tussen echte film slechteriken en dan moet ze de tombe nog vinden.

Ze ontsnapt uiteraard aan Vogel en moet de huurlingen steeds een stapje voor zien te blijven. Hierbij overkomt haar allerlei naars, wat rechtstreeks uit de videogame komt. Lara raakt echt gewond en is al snel zwart van de modder, bekrast en beschadigd. Rauw en nog eens rauw.

Tomb Raider: plumpuddingfilm

Dan gaat het mis. Zodra de tombe gevonden is, zakt de film als een plumpudding in elkaar. Dat ligt niet aan de tombe zelf. Ook hier is alles schitterend en duister gemaakt. Stapels geraamten, venijnige vallen, de dood die uit elke hoek kan komen, het zit er allemaal in. Ja, Indiana Jones, ja, The Mummy; dit was Tomb Raider voor een nieuwe generatie, weet je nog? Daarbij, geef mij zo’n levensgevaarlijke tombe in een film of game en ik ben tevreden.

Nee, het probleem in deze tweede helft van de film is dat Lara het initiatief kwijtraakt. Ineens is ze niet langer de jonge vrouw die tegen al het onmogelijke in aan het overleven is, maar een jong meisje dat een speelbal is van anderen. De emotionele omkeer die moet volgen, komt niet over en ondanks de uiteindelijke harde confrontatie met Vogel, weet de film de spanningsopbouw van de eerste helft niet meer te evenaren.

De essentie van Lara Croft

Nu is er al genoeg vertelt over de kwaliteit van gamefilms. Het probleem blijft hetzelfde, een game wil je zelf spelen, niet een ander zien doen. Tomb Raider weet dit gevoel lange tijd op afstand te houden, maar slaagt daar in de uiteindelijke tombe zelf minder goed in. Alicia Vikander doet meer dan haar best en de Noorweegse regisseur Roar Uthaug (The Wave) en zijn team hebben er ook alles aan gedaan om de wereld van de nieuwe Tomb Raider tot leven te wekken, maar het verhaal laat het op het belangrijkste moment afweten. Zelf denk ik dat er meer consequenties hadden mogen zitten aan het vinden van Himiko, of dat er in ieder geval een andere draai aan gegeven had moeten worden.

Wil ik deze nieuwe Lara Croft terugzien? Jazeker, want een nieuw avontuur waarin ze haar nu gevonden lotsbestemming voortzet, zie ik zeker zitten. Mits ze dus de regie in eigen handen mag blijven houden en zelf de tombes doorkruist. Zoals ik al met haar deed vanaf 1996. Want ook ik ben zo’n oudere generatie Lara-fan. Dat ik het grootste deel van deze nieuwe Tomb Raider dus best kon genieten – en vooral de aankleding van de avonturenelementen – zegt genoeg. De essentie van Lara Croft is er, de uitvoering had beter gemogen.

Meer Modern Myths recensies lees je hier