De vele incarnaties van The Haunting of Hill House – Het boek, de serie en de films

The Haunting of Bly Manor is nu te zien op Netflix. Voor we daar bij Modern Myths aandacht aan besteden, kijken we eerst naar zijn voorganger in The Haunting-serie: The Haunting of Hill House van schrijfster Shirley Jackson. Er zijn meerdere films, een toneelstuk en zelfs een serie van gemaakt. In dit achtergrondartikel legt Daniel de verschillende producties van The Haunting of Hill House naast elkaar. 

Lees ook Daniels recensie van The Haunting of Bly Manor! Kijk ook in onze Halloween 2020 Special voor meer griezelige artikelen!

The Haunting of Hill House is een boek dat in 1959 gepubliceerd werd. Schrijfster Shirley Jackson had daarmee een spookverhaal te pakken dat nog steeds bejubeld wordt. Logisch dus dat er meerdere films, een toneelstuk en een Netflix-serie van gemaakt zijn. Wat maakt deze romantische griezelroman zo’n klassieker en in hoeverre blijven de vertolkingen hun bronmateriaal trouw? Over de grote lijnen van het verhaal zijn er in dit artikel geen spoilers te vinden die het lees- en kijkplezier verpesten. Voor de echte spoilers zullen we je tijdig waarschuwen, dus lees met een gerust hart verder.

The Haunting of Hill House - Amazon

Hoe griezel jij het liefst?

Wil je een avondje griezelen, dan zal je goed moeten bedenken wat voor jou de adrenaline laat pompen. Heb je de ene jumpscare na de andere nodig of zoek je liever iets dat onder je huid kruipt? Eén thema dat we vaak terugzien, is dat van een huis vol geesten. Of het nu Stephen Kings Rose Red is, The Conjuring of Poltergeist, we zijn altijd weer naar de bioscoop te lokken met een goed spookverhaal.

Het boek The Haunting of Hill House wordt nog steeds gezien als een van de beste spookverhalen ooit geschreven. Natuurlijk gaan we in dit artikel naar het boek kijken, maar daarnaast besteden we aandacht aan The Haunting (1963), The Haunting (1999) en de Netflix-serie The Haunting of Hill House. Hoewel er ook andere films zijn die zich enigszins hebben laten inspireren op de concepten van het boek, focussen wij ons hier op de officiële verfilmingen. Ben je specifiek geïnteresseerd in de verschillen en overeenkomsten tussen het boek en de Netflix-serie, lees dan alleen die alinea’s om alle antwoorden te krijgen. Stap nu eerst mee over de drempel van Hill House, maar wees gewaarschuwd… misschien ontsnap je nooit.

The Haunting of Hill House – Hill House en Bly Manor

Inmiddels is The Haunting of Bly Manor op Netflix te zien. Aangezien we verschillende producties van The Haunting naast elkaar gaan leggen, is het ook goed om te kijken hoe deze serie zich precies verhoudt tot de rest. Gelukkig is het antwoord: niet veel. The Haunting of Hill House is een compleet afgerond verhaal en iets toevoegen zou niet per se een verbetering betekenen.

Er is gekozen voor een “anthology series” (bloemlezing) als vertelstijl, dankzij de huidige populariteit hiervan. Zo keert Mike Flanagan (Gerald’s Game, Doctor Sleep) terug als regisseur, screenplayschrijver en producent. Een van de bekendste horrorbloemlezingen van het moment is American Horror Story, waarbij in elk seizoen een ander horrorthema centraal staat en dezelfde acteurs terugkeren in verschillende rollen. Dat gebeurt op dezelfde manier bij The Haunting of Bly Manor. Zo zien we Victoria Pedretti (You), Oliver Jackson-Cohen (The Invisible Man) en Henry Thomas (Gerald’s Game) allemaal terug in een nieuwe rol. Michiel Huisman zien we helaas niet terug in dit seizoen.

Wie is Shirley Jackson?

De naam Shirley Jackson zal niet bij iedereen een belletje doen rinkelen. In de achtenveertig jaar die ze doorbracht in Amerika schreef ze voornamelijk korte verhalen en een paar romans. The Haunting of Hill House wordt als een romantische griezelroman gezien. Verwar het begrip “romantisch” niet direct met het begrip “liefde”. In dit geval wordt de (kunst) stroming bedoeld. In Jacksons boek herken je veel thema’s uit de romantiek terug. Vooral in het hoofdpersonage Eleanor en haar kijk op de wereld. Net als Mary Shelleys Frankenstein is The Haunting of Hill House geen schreeuwerige horror, maar een subtiel griezelverhaal voor een avondje voor de haard. Het huis wordt neergezet als een personage op zich en de invloeden die het uitoefent op de personages, maken het verhaal zo beklemmend.

The Haunting of Hill House – Het bovennatuurlijke bestaat

In The Haunting of Hill House nodigt Dr. John Montague een aantal mensen uit om Hill House te bezoeken. Hij is er heilig van overtuigd dat het bovennatuurlijke bestaat en wil graag hun ervaringen in het huis meten. Niet veel mensen reageren op zijn verzoek. Er is de moderne en brutale Theodora die aanleg lijkt te hebben voor het bovennatuurlijke; Luke die ooit Hill House zal erven en de stille Eleanor. Na een korte introductie is Eleanor het hoofdpersonage. Jaren heeft ze voor haar moeder gezorgd, waardoor ze nooit de kans kreeg haar eigen leven te beginnen. Hill House is haar eerste uitstapje en vanaf het begin voelt ze een verbondenheid en acceptatie die ze nooit eerder kon ervaren. Een gevaarlijke combinatie met Hill House.

De Geesten van Hill House - Bol.com

The Haunting (1963)

De eerste verfilming van het boek – The Haunting uit 1963 – is inmiddels flink verouderd. Maar het is wel een getrouwe verfilming. Het komt iets sneller tot een climax en voelt op sommige momenten wat gehaast. Toch weet de film de spanning goed vast te houden voor zijn tijd. Het boek is natuurlijk ook verouderd en soms is het best lastig om je in te leven in bepaalde personages. Zij zijn typisch voor het tijdsbeeld en hun acties waren voor die periode heel logisch. De film kan je helpen meer beeld te geven aan de karaktertrekken van het boek. Wel miste ik de dreigende indruk van het huis. Mijn eigen fantasie ging hier toch beter mee aan de haal. Vergis je niet, The Haunting blijft een zwart-witfilm waarvan de vertelstijl flink verouderd is, maar wil je wat meer context bij het boek of heb je geen zin om te lezen en wil je toch het originele verhaal weten, dan biedt deze film uitkomst! Een leuk feitje is de ijzeren wenteltrap die voorkomt in deze film en de beelden in de serre. Beide maken ook hun opwachting in de Netflix-serie.

The Haunting (1999)

Deze tweede verfilming heeft meteen flinke namen weten te strikken. Dit keer is het Liam Neeson (Batman Begins) die de uitnodiging verstuurd onder het excuus van een onderzoek naar slapeloosheid. Catherine Zeta-Jones is de stoere Theo, Owen Wilson de charismatische en ietwat klungelige Luke en Lily Taylor kruipt in de huid van de schuchtere Eleanor. Als tiener zag ik deze film voor het eerst en toen vond ik het een vermakelijke, bovennatuurlijke horror. The Haunting uit 1999 rust dan ook vooral op dat bovennatuurlijke element en schuwt niet om flink wat invloed van geesten te laten zien. Iets wat in het boek veel minder naar voren komt.

De personages in de film lijken oppervlakkig op hun boekvariant, maar missen een diepere laag. The Haunting verkent de geschiedenis van Hill House meer, maar creëert daarmee een nieuw spookverhaal met nieuwe verbanden. Leg je hem naast het boek, dan zie je dat er vrij coulant is omgegaan met het bronmateriaal. Deze film is dan ook niet te vergelijken met het boek en kiest ervoor om de waarnemer meer door schrikmomenten en moord te overtuigen van de horror. Iets wat het boek nooit nodig had. Toen ik The Haunting op latere leeftijd terugkeek, maakte hij minder indruk. Ik heb er nostalgische gevoelens bij en zou hem als guilty pleasure nog wel eens kijken. Maar het dekt de lading van Hill House absoluut niet.

The Haunting of Hill House op Netflix (2018)

Als je The Haunting of Hill House uit 2018 op Netflix hebt gezien, dan is de eerste grote aanpassing meteen duidelijk. Dit keer betreft het niet vier vreemdelingen die samenkomen in een mysterieus huis, maar ontmoeten we een familie. De Cranes hebben ooit het huis gekocht en na een mysterieuze nacht zijn ze nooit teruggekeerd. Toch lijkt het huis nog niet klaar met hen en in de serie kom je langzaamaan het mysterie van vroeger en het gevaar van nu te weten. De namen van het boek zijn overgenomen bij vier van de vijf kinderen (Steven, Eleanor, Luke en Theo) en de oudste dochter is vernoemd naar de schrijfster van het werk (Shirley).

Hoewel ook de serie meteen een redelijk vrije vertolking is, merken we toch de grote invloed van het origineel. De focus van dit verhaal ligt, ondanks enkele schrikmomenten, volledig op het verhaal en de drama bij de onderlinge familiebanden. Dit creëert spanning en horror op een veel succesvollere manier dan de films en blijft zo toch trouw aan het boek. Daarnaast zijn er meerdere kleine knipogen. Zo drinkt Eleanor uit een kopje met sterren in de bodem. In het boek besluit Eleanor in een nabijgelegen dorpje iets te drinken en bewondert ze een kind dat alleen uit zo’n kopje wil drinken. Ze bemoedigt haar om dat kinderlijke vast te houden. Waar in alle vorige werken de nadruk vooral op Eleanor lag, is dat nu beter verspreid. Elk kind krijgt een eigen aflevering. Vooral aflevering zes is fantastisch. De hele aflevering bestaat uit enkele shots en brengt de twee tijdlijnen en verschillende spanningspunten samen in een ongelooflijk krachtige aflevering. Niet alleen binnen de serie is deze aflevering ijzerstek. Het is een van de beste afleveringen van welke serie dan ook die ik in tijden heb gezien.

The Haunting of Hill House – Déjà vu

Wanneer je een van de films hebt gezien in combinatie met de serie zal je wellicht een déjà vu gevoel ervaren. Je herkent de namen, je hebt eerder zulke huizen voorbij zien komen, enzovoort. Nu weet je waarom ze zo hetzelfde zijn, maar tegelijkertijd toch zo verschillend. Ondanks de verschillen tussen het boek en de serie, ben ik van beide fan. Ze hebben hun charmes en zitten goed in elkaar. Je kunt van allebei genieten zonder bang te zijn al te veel voorkennis te hebben.

De Netflix-serie had echt een paar ijzersterke scènes en wist telkens weer te verrassen. Logisch dus dat ik uitkijk naar The Haunting of Bly Manor. Ook deze is gebaseerd op een klassieker: The Turn of the Screw (1898) van Henry James, die op zijn beurt weer is verfilmd als The Innocents (1961). Net als Hill House zal hij losjes overeenkomen met het bronmateriaal, maar net als Hill House kun je een horrorverhaal verwachten die de spanning goed weet vast te houden. We hebben Hill House overleefd. Stap je mee over de drempel van Bly Manor?

The Haunting of Hill House streamt nu op Netflix.

BOEK
Titel: The Haunting of Hill House
Auteur: Shirley Jackson
Uitgever: o.a. Penguin
ISBN: 978-01-430-3998-3

SERIE
Regisseur: Mike Flanagan
Acteurs: Michiel Huisman, Victoria Pedretti, Oliver Jackson-Cohen, Henry Thomas
Uitgever: Netflix
Genre: horror/spookverhaal

Modern Myths Shop

Lees meer Modern Myths recensies!