The Dead Don’t Die – absurdistisch eerbetoon aan de zombie

In het slaperige plaatsje Centerville herrijzen de doden en wordt de stad op zijn kop gezet. Politiechef Cliff Robertson (Bill Murray) en zijn agenten Ronnie Peterson (Adam Driver) en Mindy Morrison (Chloë Sevigny) proberen de situatie onder controle te krijgen, maar falen daar hopeloos in. In The Dead Don’t Die trekt een ware sterrencast aan je voorbij die onder leiding van cultregisseur Jim Jarmusch de doden het hoofd moeten zien te bieden. Een ode aan de klassieke zombiefilm. 

De zombie is eigenlijk het kneusje onder de monsters. Deze ondoden zijn hersenloos, schuifelen maar wat rond en zijn eigenlijk enkel gevaarlijk in grote groepen. Toch is de zombie populairder dan ooit, met miljoenen fans die kijken naar series als The Walking Dead, Z Nation, Black Summer, The Returned, iZombie en meer. Veel van deze series zijn beïnvloed door klassieke films als Dawn of the Dead, Night of the Living Dead, Re-Animator, Evil Dead en vele andere. Cultregisseur Jim Jarmusch (Broken Flowers, Coffee and Cigarettes, Ghost Dog: The Way of the Samurai) heeft nu zijn eigen ode aan de zombie gemaakt, vol met knipogen naar de klassiekers, maar tegelijkertijd met een dikke laag absurdisme en maatschappijkritiek. Misschien een iets té dikke laag.

Feest der herkenning

In The Dead Don’t Die zie je een flinke cast aan filmsterren aan je voorbijtrekken. Zo spelen Bill Murray (Ghostbusters), Adam Driver (Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi, The Man Who Killed Don Quixote), Tom Waits (muzikant en bekend van films als The Imaginarium of Doctor Parnassus), Chloë Sevigny (American Horror Story), Steve Buscemi (The Big Lebowski), Danny Glover (Lethal Weapon), Tilda Swinton (Constantine) en Iggy Pop (de muzikant en bekend van films als Tank Girl) allemaal een grotere of kleinere rol in het plaatsje Centerville, waar op een kwade nacht de doden herrijzen.

Dit herrijzen gebeurt ook weer eens op de klassieke manier. Hier geen uitbraak van een virus of een onverklaarbare ziekte die om zich heen grijpt, maar een prachtig kerkhofje in het bos, waar de doden zich onder de volle maan uit de grond werken. De griezelsfeer in The Dead Don’t Die is prachtig, vol sferische beelden en donkere, eenzame taferelen. De zombies zien er ook goed uit, met prima make-up en special effects, gescheurde kleren en uiteenvallende lichamen.

Het absurdisme van de zombie

Het absurdisme van de zombie zit voor mij altijd in de vraag: wat drijft het monster? Waarom heeft een zombie behoefte aan mensenvlees of hersenen? Ook in The Dead Don’t Die is deze honger van de zombie aanwezig, maar Jarmusch geeft zijn zombies nog een drijfveer. Prima en leuk, je snapt het meteen. Toch vertelt Hermit Bob (Waits) je nog even wat hij van het gebeuren vindt, waardoor de boodschap nog expliciet gemaakt wordt. De ‘show don’t tell’-regel wordt hiermee gebroken, wat ook gebeurt bij een leuke grap met Agent Ronnie Peterson (Driver) die een sleutelhanger heeft met een knipoog naar de carrière van Driver zelf. De hele zaal snapt de grap en lacht zodra de sleutelhanger in beeld komt, dus het is niet nodig dat de personages het er zelf nog even over hebben. Als politiechef Cliff Robertson (Murray) en Ronnie dan ook nog af en toe ‘de vierde wand’ doorbreken – ze bespreken ineens zaken uit de ‘echte wereld’ – verstoort dit de geloofwaardigheid van de film. In een zombiefilm moet je je ongeloof al flink opzijzetten, waar al dit soort zaken dus niet bij helpen.

Eerie en Creepy

Dat is jammer, want er zitten ook voldoende details in de film waar zombieliefhebbers van zullen genieten. Niet alleen hints naar de klassiekers die in het begin van deze recensie al genoemd werden, maar ook griezelstrips Eerie en Creepy en -posters uit de jaren 60 passeren de revue. Dan zijn er de grappen over onze huidige maatschappij, zoals de pet van boer Frank Miller (Buscemi) waarop staat ‘Make America White Again’ (let ook nog even op de naam van zijn hond). Vervolgens klaagt Miller in het café in het bijzijn van Hank Thompson (Glover) dat hij een hekel heeft aan zwarte koffie, waarbij hij zich meteen verontschuldigd naar Hank. Alle acteurs hebben bijzonder veel lol in hun rol.

The Dead Don’t Die: weinig om het lijf

Maar verder heeft The Dead Don’t Die weinig om het lijf (deze grap is zo bedoeld). Het verhaal dat er is, verloopt voorspelbaar, waarbij het vooral leuk is om te zien wie het volgende slachtoffer van de ondoden wordt. Tilda Swinton zorgt als de excentrieke Zelda Winston nog wel voor een verrassing en haar recht-toe-recht-aan (met scherpe bochten) personage is zeer leuk. En Iggy Pop als zombie is natuurlijk de prijs van je filmkaartje op zich al waard. Eigenlijk is The Dead Don’t Die een typische Jarmusch-film: excentriek en eigenzinnig. Ben je daar liefhebber van? Ga de film dan kijken. Ben je zombie-liefhebber? Ga hem dan ook kijken. Als je daarbij het gevoel krijgt dat de regisseur je zelf ook als een zombie behandelt, probeer je dan niet aangesproken te voelen. Het zijn de anderen in de maatschappij om je heen die hier belachelijk gemaakt worden. Toch?

The Dead Don’t Die draait nu in de bioscoop.

Meer Modern Myths-recensies vind je hier.