Mars Express recensie – Film noir sciencefiction over AI

Als we dystopische sciencefictionverhalen mogen geloven, verandert de mensheid in de toekomst niet echt. In de Franse film noir sciencefiction animatiefilm Mars Express hebben we Mars gekoloniseerd, maar is het leven daar enkel goed als je geld hebt. De rest van de bevolking moet maar zien te overleven. Wat voor een privédetective en haar androïde partner begint als een speurtocht naar een vermiste studente, verandert in een maatschappijkritisch verhaal waar AI een grote rol in speelt. Lees in Andrés Mars Express recensie waarom deze bijzonder gedetailleerde animatiefilm een groot publiek verdient. Je kunt hem alvast zien op IFFR 2024!

Artificiele intelligentie (AI) is op dit moment een hot topic. Op internet, de social media kanalen, bij de koffieautomaat; iedereen heeft er een mening over. En bijna iedereen vindt het ergens wel een beetje eng. Door deepfakes is het namelijk steeds moeilijker echt nieuws van nepnieuws te onderscheiden. Door programma’s die met enkele prompts hele schilderijen en foto’s kunnen fabriceren, vrezen illustratoren voor hun baan. En door Chat GPT moeten leraren goed opletten of huiswerk wel echt is geschreven door de leerlingen zelf.

AI is echter niet iets nieuws. De oude Grieken hadden al verhalen over Talos, de gigantische bronzen automaton (een zelfopererende machine). Deze was gemaakt door Hephaestus en liep wachtrondes om het eiland Kreta, waarbij hij grote rotsblokken wierp naar schepen die te dichtbij kwamen.

AI, een bron van inspiratie

In de film Metropolis van Fritz Lang uit 1927 is een grote rol weggelegd voor een “maschinenmensch” en ook Stanley Kubrick heeft in 2001: A Space Odyssey (1968) voor de zelfbewuste artificiële intelligentie HAL 9000 een flinke rol weggelegd.

Door de jaren heen worden we regelmatig gewaarschuwd voor de gevaren van zelfdenkende robots door onder andere Isaac Asimov en Arthur C. Clarke. In Terminator worden we zelfs gewaarschuwd voor het einde van de menselijke beschaving door AI. Maar het is wel een bron van inspiratie dus. Zo is er nu ook Mars Express van regisseur Jérémie Périn (DyE: Fantasy, Lastman).

Mars Express recensie – Robots rebelleren

In de 23e eeuw is Mars gekoloniseerd en is de aarde voornamelijk een krottenwijk. Toch maken we hier kennis met privédetective Aline Ruby (Léa Drucker (Close, War of the Worlds)) en een androïde kopie van haar overleden partner Carlos Rivera (Daniel Njo Lobé (Parallellen, Marseille)). Ze zijn op jacht naar hacker Roberta.

Enkele jaren terug was er een rebellie van AI, waarbij doden zijn gevallen. Hierna zijn alle robots geprogrammeerd met een failsafe, waardoor ze nooit mensen bewust kwaad kunnen doen en altijd zullen luisteren naar hun bevelen. Roberta “jailbreaked” robots, waardoor ze hun eigen wil terug krijgen. Iets waar de regering nou niet echt op zit te wachten.

Film noir sciencefiction

Het duo wordt na deze indrukwekkende opening terugverwacht op Mars, waar Chris Royjacker (CEO van een van de grootste techbedrijven op Mars en een jeugdvriend van Aline) een nieuwe missie voor ze heeft: de vermissing van een studente oplossen.

Dit leidt al heel snel in een noir verhaal dat alle lagen van de (elektronische) bevolking treft en veel groter is dan oorspronkelijk gedacht.

Mars Express recensie – Breinkracht en robotprostitutie

Met de kolonisering van Mars heeft de mensheid in de 23e eeuw al een aardige stap gezet, maar toch blijft de ongelijkheid hetzelfde. Mars is idyllisch, als je geld hebt. Studenten verkopen hun breinkracht aan mensen die niet de discipline hebben, maar wel het geld om snel iets te leren. Ook is er een levendige handel in robotprostitutie en viert corruptie nog steeds hoogtij in elke laag van de bevolking.

Mars Express zet een donkere wereld neer, maar wel eentje die echt aanvoelt. De technische snufjes zijn goed uitgedacht en vormen een wezenlijk onderdeel van de film. Het voelt nergens nep aan en het komt de hoofdpersonages zeker niet aanwaaien. Het is een film noir, maar in de toekomst. Dystopisch, zoals Blade Runner. Of Chinatown met ruimteschepen en robots.

Een heden en verleden vol details

Mars Express doet ook sterk denken aan anime als Ghost in the Shell en Appleseed. Toch is de film geen kopie. Périn heeft de wereld dusdanig goed uitgedacht dat het een volledig eigen verhaal is. Er is een geschiedenis en een heden, welke synchroon lopen naast het plot. Hierdoor voelt het alsof we binnen komen vallen in een verhaal dat al jaren loopt.

Het plot zit, zoals een beetje film noir betaamt, boordevol twists en aan personages is ook geen gebrek. Maar vanwege de goed uitgedachte wereld is het allemaal prima te volgen en klopt alles.

Mars Express recensie – Franse animatiefilm die je wegblaast

Door dat alles leent de film zich uitstekend voor meerdere kijkbeurten. Ik verwacht zelfs dat hij telkens beter wordt vanwege de gedetailleerdheid. De animatie is sterk, net als de elektronische soundtrack van Fred Avril en Philippe Monthaye.

Frankrijk levert wederom een fantastische animatiefilm af. En al is er nog niets bekend over een internationale release, hoop ik wel dat deze komt. Want deze film zou iedereen wegblazen! Mis hem dus niet hier in Nederland op International Film Festival Rotterdam 2024 of vanaf 8 februari in de reguliere bioscopen.

Titel: Mars Express
Regisseur: Jérémie Périn
Acteurs: Léa Drucker, Mathieu Amalric, Marie Bouvet, Sébastien Chassagne
Uitgever: Piece of Magic Entertainment
Genre: Sciencefiction / Animatie

Mars Express is te zien op IFFR 2024 op 1, 2 en 3 februari en draait vanaf 8 februari regulier in de bioscoop. Bekijk hier de trailer:

Lees meer Modern Myths recensies!