Interview met Victoria Schwab deel 2 – een schrijfster dicht bij haar lezers

De Amerikaanse schrijfster Victoria Schwab onderhoudt via haar social media-kanalen een hechte band met haar volgers (meer dan honderdzevenduizend op Instagram). Haar posts geven een kijkje in haar veelzijdige en overvolle leven – als schrijfster en als mens. In het tweede deel van dit Modern Myths interview met V.E. Schwab gaan we dieper in op haar manier van schrijven, de kracht van verhalen en de verantwoordelijkheid die je als auteur daarbij draagt. Lees het Interview met Victoria Schwab deel 2. 

Lees ook het Modern Myths Interview met Victoria Schwab deel 1, over wie zij als schrijver is en wat ze van Amsterdam vindt.

Victoria deelt op social media alles over haar promotiereizen, schrijfperikelen én haar hondje Riley dat ze vreselijk mist als ze van huis is. Ze staat hierdoor dicht bij haar lezers en ze is niet bang om haar onzekerheden met hen te delen. Maar onderschat Victoria niet. Met meer dan vijftien boeken op haar naam en verschillende korte verhalen, kan niemand in het Young Adult-segment nog om haar heen.

• Er kwam laatst een grap voorbij op internet, waar je een plaatje van de Enterprise uit Star Trek zag, met sterrendatum zus-en-zo, met het bijschrift: we vieren de oprichting van de Verenigde Federatie van Planeten, behalve Groot-Brittannië, die de Brexit nog eens vier maanden hebben uitgesteld. Dan is er Trump, waar een boek met cartoons van is getiteld Sh*t My President Says – The Illustrated Tweets Of Donald J. Trump. De Amazone staat in brand. Je bent een auteur die veel reist, gespecialiseerd in fantasy-werelden. Als je door het raam van je vliegtuig of hotelkamer kijkt, wat vind je dan van de wereld die op dit moment ‘stranger than fiction’ is?

Victoria: Nou, het is erg slecht geschreven fictie. De meeste auteurs die ik ken zeggen: “Als ik deze versie van de wereld zou beschrijven, zou ik ervan beschuldigd worden een luie, fantasieloze schrijver te zijn.” Het is raar, deprimerend en onzinnig. Daarom is fantasy nu meer dan ooit belangrijk. We moeten begrijpen dat dit niet de wereld is zoals die zou hoeven te zijn, dat er betere versies mogelijk zijn. Men zegt dat sciencefiction sciencefact voorgaat. Schrijf een fantasyboek, zodat je een wereld kunt tonen zoals je zelf zou willen zien. Degene waar wij momenteel in leven is nogal vreselijk op het moment, een nare plek, soms tot op een absurd niveau. Het lijkt wel onecht. Maar het maakt me dankbaar dat er fictie is.

• Gebruik je de dingen die je buiten ziet of blijf je er vandaan?

Ja, ik gebruik het, maar waarschijnlijk op minder duidelijke wijze. Ik schreef Vengeful, het vervolg op Vicious, waarin de hoofdpersoon een verbeelding van vrouwelijke woede in 2018 is. Ik was zo klaar met kleine en grote uitingen van agressiviteit, waarbij mij verteld werd dat ik op de tweede plaats kwam, enkel omdat ik een vrouw was. Als een vrouwelijke auteur van fantasy hoor ik dat vaak. Ik was boos op hoe de wereld in elkaar stak, boos op de Verenigde Staten, dus schreef ik woede. This Savage Song en Our Dark Duet zijn geschreven vanuit frustratie met de wapencrisis in Amerika. Ik schreef een verhaal over hoe geweld echte monsters kweekt. Omdat ik me hopeloos voelde bij het idee dat er geen concrete monsters te bevechten waren. Er is een bekende uitspraak van Gilbert Keith Chesterton over draken in fantasy, niet om te laten zien dat ze bestaan, maar om te laten zien dat je ze kunt bevechten (Neil Gaiman gebruikt dat citaat in Coraline – red.). Ik vind het belangrijk dat monsters een vorm krijgen, iets om tegen te strijden.

• 

  Heb je het idee dat, nu je zelf in Hollywood bent, die plek voor vrouwen veranderd is?

Het komt langzaam en heeft nog een lange weg te gaan. Maar er zit schot in de zaak en dat is spannend.

• In de wapencrisis nog niet.

Nee.

• Maar Joker draait nu en die film zegt daar iets over.

Ik heb hem nog niet gezien, omdat ik me niet veilig voel om voor die film naar de bioscoop te gaan. Het is een manifest over een bepaald soort persoon in Amerika in deze tijd en ik was bang dat er geweld rondom de film zou ontstaan. Ik heb niet het idee dat het op dit moment een goed idee is om zo’n verhaal over hoe iemand een schurk wordt uit te brengen. Ik hou van de Joker, hij is een van mijn favoriete personages in comics, maar de film voelt aan als slecht getimed en slecht over nagedacht.

• Zou jij een comic over de Joker schrijven?

Natuurlijk, absoluut. Het is een prachtig voorbeeld van hoe de held en de schurk met elkaar in dialoog zijn. De Joker is alles dat Batman vreest. Hij is anarchie, gebrek aan controle. Daarom hou ik van hem, maar ik denk niet dat we nu moeten kijken naar een zielig persoon die een slechter persoon wordt, omdat hij genegeerd wordt. Ik kan voor me zien hoe dat verhaal misbruikt kan worden en dat maakt me treurig. Je zou de oplossing van dat probleem in films kunnen laten zien en in Hollywood hebben ze er baat bij als ze aan kunnen tonen dat verhalen de wereld veranderen. En als dat niet gebeurt, zegt Hollywood altijd dat ze gewoon dingen verzinnen en dat je dat niet tegen hen kunt gebruiken. Ik vind dat je als regisseur verantwoordelijkheid moet nemen voor het feit dat je een probleem groter kunt maken op een mogelijk verontrustende manier. We moeten die verantwoordelijkheid nemen, zelfs als het ons niet uitkomt.

• Probeer jij dat ook te doen met jouw boeken?

Ik geloof er heilig in dat wij als verhalenvertellers verantwoordelijk zijn voor een van de meest sterke krachten in de wereld: we maken verhalen. De boodschappen daarin zorgen ervoor dat mensen zich minder eenzaam voelen en dat is een geweldige kracht. We kunnen niet doen alsof we enkel woorden op papier zetten. We bouwen reddingsboeien en deuren en schakels en andere, krachtige hulpmiddelen.

• Heb je dan het gevoel dat er boodschappen zijn waar mensen meer naar willen luisteren dan andere?

Kijk naar sciencefiction, waar veel dystopieën gecreëerd worden. Dat gaat over mensen vol fouten, zoals we dat zijn. De maatschappij wordt gemaakt door mensen, mensen met eigenbelang. Het is moeilijk om iets puurs te maken. Sciencefiction is realistisch. Het is een waarschuwing, een parabel, wat er kan gebeuren als enkel eigenbelang in het spel is en idealen extreme vormen aannemen.

• Blade Runner komt terug in de bioscoop, omdat dat verhaal zich afspeelt in november 2019. Je kunt gaan kijken wat er realiteit geworden is van de film.

Vorig jaar heb ik hem pas voor het eerst gezien. Ik was geschokt hoe vooruitziend de film was. Kijk ook naar bijvoorbeeld Minority Report met Tom Cruise, waarin ook een hoop technologie zit die sciencefact geworden is. We proberen altijd de toekomst te voorspellen.

• Zou jij ook sciencefiction willen schrijven die zich in de nabije toekomst afspeelt, of moet die toekomst verder weg zijn?

Het hoeft niet heel ver weg te zijn. Ik werk op dit moment aan een sciencefictionverhaal, maar dat komt de komende jaren nog niet uit. Het speelt zich af in een futuristisch New York. Er zit veel in het verhaal dat uit anime komt, zoals Psycho-Pass, waar ik erg van houd. Ik vind de stedelijke omgeving van de toekomst geweldig, zoals je ziet in The Fifth Element en Blade Runner. Ik schrijf alles, behalve realisme. Realisme verveelt me.

• 

  Je bent erg toegankelijk op social media. Je bent transparant over hoe je schrijft, je deelt veel, zelfs als je niet zo’n goede dag hebt. Waarom deel je op deze wijze?

Schrijven is erg eenzaam. Het is een zeer geïsoleerd proces. Als we druk voelen om enkel over de leuke dingen te praten, dan laten we aan andere, ploeterende auteurs weten: als je worstelt, reflecteert dat op jou en niet op het feit dat schrijven moeilijk is. Ik denk dat ik, als een gevestigde auteur, kan laten zien dat schrijven nog steeds moeilijk is, dat het altijd moeilijk is, ook voor mij. Zelfs zeventien boeken verder. En dat valideert alles wat ze voelen. Als ze worstelen, met hun eerste boek, of hun vijfde boek, dan weten ze dat die strijd niet reflecteert op hun eigen kwaliteiten. Het weerspiegelt dat dit een zeer uitdagend proces is en dat ze er niet alleen in staan.

• Wat haal je zelf uit de antwoorden die jij ontvangt?

Dankbaarheid. Tijdens signeersessies komen beginnende schrijver naar me toe en bedanken me, omdat ze zich minder alleen voelen. En daarom doe ik het. Ik doe het omdat we het schrijven romantiseren, zoals elke kunst. We geloven in de hongerige kunstenaar en de gekwelde schrijver. Dat is zo’n ongezonde mythe om voort te zetten. Ik kwam erachter dat hoe meer mensen begrijpen hoeveel werk er in mijn boeken zit, hoe meer ze het eindresultaat waarderen. In plaats van dat ik een soort mythe wordt, een genie die zonder moeite creëert, begrijpen ze hoeveel van mezelf en hoeveel werk er in een boek zit. Dat het niet makkelijk was.

• Hoe balanceer je dit alles? Waar en wanneer schrijf je op een normale dag?

Waar ik maar kan. Ik probeer geen routine of ritueel te kweken, want dat kan een excuus worden om niet te schrijven. Onderweg schrijf ik. Ik had gisteren een dag om bij te komen van jetlag en ik ben gaan schrijven, in cafeetjes overal in de stad. Ik dwaalde rond en schreef. Overal waar het kan, schrijf ik. Niet dat het altijd lukt, want het is moeilijk. Het is vermoeiend om te reizen en zoveel lezers te ontmoeten, zeker gezien ik introvert ben. Maar ik probeer altijd de creatieve deuren in mijn hoofd open te houden.

• Dus je boeken worden vooral buitenshuis geschreven?

Absoluut. Volgens mij heb ik geen enkel boek thuis geschreven. Het kost me zo’n zeven tot acht weken om de eerste versie van een kinderboek te maken en zo’n drie tot vier jaar voor een boek als Vicious. Ik maak een boek nooit af op dezelfde plek als waar ik hem begonnen ben.

• Wat is meer beangstigend, een boek beginnen of een boek afmaken?

Beide. Alles. Alles in het proces. Al het maken. Ik hou van nakijken, ik hou ervan om een verhaal te nemen en het beter te maken. Maar de eerste versie van een verhaal maken is een erg onstuimige ervaring. Het is een oefening in niet opgeven. Want ik ben heel vaak geneigd te stoppen.

• Is er ergens een moment in je proces waar je je wel comfortabel voelt?

Brainstormen. Als ik ideeën verzin en aan het spelen ben. Als er weinig druk is en alle energie potentieel heeft. Dan heb ik de meeste lol.

• Hoeveel van die brainstorms komen uiteindelijk in het boek?

Niet heel veel. Ik speel op zo’n moment ‘Kies je eigen avontuur’. Ik speel een spel met mijn verhalen. Misschien dat vijfentwintig procent van de brainstorm in de boeken terecht komt, maar ik ben een nogal strakke planner. Ik gebruik de brainstorm om een plan te maken en wat in het plan komt, komt in het boek.

• Wat is je geheim om een boek af te ronden? Hoe blijf je doorgaan?

Ik schrijf eerst het einde. Want op goede dagen kijk ik ernaar uit om het af te maken en op die dagen stop ik niet, want ik heb het einde. Als je eerst het einde schrijft, verandert het proces. Want in plaats van dat je uitkijkt over een lege woestijn, waarvan je geen idee hebt hoe groot die is, kijk je nu uit over een speelveld. Er is nog steeds een grote, lege ruimte waar je doorheen moet, maar je ziet de finish, je ziet waar het einde is. Schrijf eerst het einde, want dan lijkt de volledige klus uitvoerbaar.

• Je hebt dus een soort ‘touchdown’ lijn. Kom je altijd daarop uit, of is die lijn uiteindelijk totaal ergens anders?

Zestien boeken verder is het volledige verhaal steeds veranderd, maar de eindes zijn hetzelfde gebleven. Omdat ik mijn boeken opbouw vanuit het einde, leidt alles wat ik schrijf naar dat einde. Dat is het enige waar ik volop vertrouwen in heb, ik begin niet aan het schrijven van een boek als ik geen vertrouwen in het einde heb. Ik schrijf een einde waar ik hoop een boek bij te schrijven dat daar goed genoeg voor is.

• Heb je jezelf wel eens klem geschreven?

Natuurlijk, maar ik plan vooruit. Ik schrijf mijn einde en maak het begin en dan bouw ik daar punten tussenin. Van daaruit maak ik een kaart van het geheel en die punten veranderen nooit zozeer dat ik niet bij het einde uitkom.

• Begin je dan met het verhaal, of de personages?

Het is alsof je aan het koken bent. Je verzamelt ingrediënten. Soms is het eerste ingrediënt het hoofdbestandsdeel. Dan zoek ik de kruiden, die ik bij elkaar verzamel gedurende zes maanden tot zes jaar, voordat ik uit ga zoeken welk gerecht ik nou eigenlijk maak.

• Is je smaak veranderd in de jaren sinds je begonnen bent met schrijven?

Ik hoop dat ik gegroeid ben als schrijver. De belangrijkste ingrediënten zijn er nog steeds, denk ik: over dood en macht en vreemde elementen en moraliteit.

• Heb je tips voor schrijvers om over ‘writer’s block’ heen te komen?

Kom erachter waarom je vast zit. Verveelt je verhaal je? Zit je vast omdat je niet weet wat er nu moet gebeuren? Ben je bang dat het niet goed genoeg zal zijn? Je moet erachter komen waarom dat ‘writer’s block’ er in de eerste plaats is, zodat je er voorbij kan.

• Heb je er zelf weleens last van?

De hele tijd. Bij mij komt dat omdat ik bang ben dat ik het niet goed genoeg doe. En daar moet ik voorbij, omdat ik een lege pagina niet beter kan maken. Zet iets op papier en maak het dan beter.

• Lees je je eigen werk weleens terug, om te zien hoe het beter werd?

Nee, nooit. Een boek is een tijdcapsule, een statische entiteit. Auteurs blijven altijd groeien. Elk boek dat ik geschreven heb, schreef ik tijdens een specifieke periode in mijn leven. Ik ben nu een ander persoon in vergelijking met toen ik Shades of Magic of Vicious schreef. Dat werk moet ik gewoon laten zoals het is. Ik denk dat als ik ze zou herlezen, mijn 32-jarige zelf ze wil verbeteren, in plaats van ze te laten zoals ik ze schreef toen ik 24 was.

• Lezer Nathalie van Breugel wil graag weten welke boeken je hebben geïnspireerd om zelf te gaan schrijven?

Harry Potter verscheen toen ik elf was. Ik was precies de juiste leeftijd voor het boek. Toen ik Harry Potter las, was dat de eerste keer dat ik vergat dat ik aan het lezen was, de eerste keer dat ik die magische ervaring had van vervoering, dat je vergeet wie je bent, waar je bent en wanneer je bent. En ik ben een Slytherin. Ik herinner me dat ik dacht: dat is de definitie van macht. Ik wil iets schrijven zodat iemand vergeet waar hij is. Dat ik verhalen vertel kun je daar naar terugleiden.

• Je wordt aangetrokken door de ‘dark side’?

Ik word aangetrokken door de rommelige kant. Ik denk dat mensen van zichzelf rommelig zijn. We zijn een combinatie van kracht en zwakheid en die zwakheid is wat we in personages zien. Sterke personages geven je niet vaak het gevoel dat je jezelf herkent. We zien jaloersheid en afwezigheid in een personage en daar houden we ons aan vast. Ik hou van personages die als echte mensen aanvoelen.

• Heb je een favoriet personage uit je eigen werk?

Nee, ik probeer geen favoriet te kiezen. Maar ik kan wel zeggen dat Lila Bard een personage is om naar te streven. Zij gaat met haar angsten om zoals ik wilde dat ik zelf kon. Ik herken mezelf meer in iemand als Kell Maresh; nogal neurotisch en met het constante gevoel dat ik er niet bij hoor. Victor Vale in Vicious is waarschijnlijk het personage die het meeste is zoals ikzelf. Maar dat betekent niet dat ik hem het leukste vind.

• Hoe bedenk je personages waar je jezelf niet comfortabel bij voelt?

Ik stop iets in ze dat ik herken. Bijvoorbeeld een stukje afgunst, of een stukje ambitie, angst of hoop. Daaromheen bouw ik een nieuw persoon, die ik nog steeds kan herkennen.

• Hoe begin je aan zo’n personage, wat inspireert je?

Ik schrijf de mensen die ik zelf wil zijn, sterkere, meer roekeloze versies van mezelf. Ik begin aan iemand en dan maak ik hem scherper gedurende de reis. Een klein beetje gemener, iets sterker, met een beetje meer zelfinteresse. Het is het proces waarin ze zichzelf worden, waar ik van op de hoogte ben, want ik schreef het einde eerst. Ik speel een uitgebreid spel. Neem bijvoorbeeld Holland in Shades of Magic, die begon als schurk. Gedurende de serie verandert hij van schurk naar antagonist naar hoofdrolspeler. Om dat te kunnen doen in het verloop van die boeken, moet ik weten wie hij is aan het einde van het verhaal. Want dan kan ik zijn reis omdraaien. Ik heb vooraf markeringen in die reis uitgezet, zodat ik die transitie begrijp. Ik kan hem niet van zwart naar wit veranderen, maar ik kan hem langs het hele grijze spectrum manoeuvreren.

• Ontdek je nog steeds nieuwe dingen over jezelf?

Natuurlijk. Het is net therapie. Je bent jezelf de hele tijd aan het observeren. De goede en slechte kanten (lacht).

• Je hebt gezegd dat creativiteit ingewikkeld is. Is je worsteling met creativiteit nog steeds hetzelfde?

Zeker, maar het is ook moeilijker geworden. Hoe meer boeken ik schrijf, hoe hoger ik de lat leg voor mezelf, hoe meer ik worstel. Ik ben zo bang om die lat niet te halen. Om niet de hele tijd beter te worden. Ik heb het gevoel dat het hele proces lastiger is geworden door het succes, in plaats van makkelijker.

• Maar je beste werk komt dus nog?

Ik hoop van wel (lacht).

 

Lees ook het Modern Myths Interview met Victoria Schwab deel 1, over wie zij als schrijver is en wat ze van Amsterdam vindt.

Meer interviews lees je in de rubriek Interviews

© 2019-2024 Modern Myths – Interview met Victoria Schwab deel 2
Tekst: Yvette Hazebroek en Jeroen Geelhoed – Auteursfoto: Jenna Maurice – Lezersvragen: Young adults boeken en series (Facebook groep)