Damsel filmrecensie – Veel spektakel, weinig magie

Roxan was geïntrigeerd door de trailer van Damsel die eind vorig jaar verscheen. Het is een klassiek sprookje op Netflix, maar dan met een twist. Millie Bobby Brown als “damsel in distress” heeft namelijk geen prins op het witte paard nodig. Ze redt zichzelf wel. Maar kan deze Netflix-film de verwachtingen van een feministisch sprookje waarmaken? Lees het in onze Damsel filmrecensie!

Lees ook Roxans Damsel boekrecensie.

Damsel streamt nu op Netflix. Het is een bijzondere samenwerking van Netflix met schrijfster Evelyn Skye. Nadat Roxan nieuwsgierig was geworden door de trailer, las ze eerst het gelijknamige boek van schrijfster Evelyn Skye. Wat ze daarvan vond, lees je in haar Damsel boekrecensie.

In grote lijnen vertellen de film op Netflix en het boek hetzelfde verhaal. De oudste dochter van de heerser van het arme land Inophe – prinses Elodie (Millie Bobby Brown (Stranger Things, Enola Holmes)) – trouwt met de prins van het rijke land Aurea. Zo kan ze haar volk, dat op de rand van hongersnood balanceert, redden. Maar eenmaal in Aurea aangekomen, blijkt dit sprookje niet zo rooskleurig als werd afgeschilderd in het huwelijkscontract.

Er was eens in een land hier ver vandaan…

Elodie blijkt met haar royale bruidsschat gekocht te zijn als offer voor een bloeddorstige draak. Zij is het laatste geplande slachtoffer in een lange reeks prinsessen. Elodie geeft het echter niet zomaar op en zal alles doen om aan haar lot te ontsnappen.

Zoals verwacht levert deze fantasy setting met een bloeddorstige draak als één van de belangrijkste personages een filmisch spektakel op met veel mooie special effects. De rol van prinses Elodie lijkt op het lijf geschreven van Netflix kijkcijferkanon Millie Bobby Brown. Alle ingrediënten voor een succesformule zou je denken, maar in mijn ogen maakt Damsel de verwachtingen van een feministisch sprookje met de prinses in de hoofdrol helaas niet waar.

Damsel filmrecensie – Afgezwakte verhaallijn

Er zijn een aantal punten waarop de film in mijn ogen tekortschiet. Evelyn Skye creëerde in haar boek Damsel een magische wereld waarin de deal met de draak centraal staat voor het welzijn van het koninkrijk Aurea. De magie van de draak is in het boek verantwoordelijk voor de welvaart en vruchtbaarheid van het land Aurea.

Dit is de reden dat zelfs de armste boer geen honger hoeft te lijden en dat de koninklijke familie ontzettend rijk en machtig is. Als ze de afspraak met de draak niet eren, zal dit niet alleen consequenties voor de koninklijke familie hebben. Het heeft mogelijk ook ernstige gevolgen voor het land zelf.

Van drie per jaar, naar drie per generatie

In de Netflix-film is het offer voor de draak afgezwakt naar drie prinsessen per generatie, in plaats van per jaar. De motivatie van de draak is simpelweg wraak op de eerste koning van Aurea, die haar een groot onrecht heeft aangedaan. Dat vormt een belangrijk verschil met het boek, waardoor de draak ferm in de rol van monster wordt gecast. Door het offer van drie prinsessen per jaar af te zwakken naar drie prinsessen per generatie, wordt de balans van een zeer dubieuze deal met de draak afgezwakt.

Zo wordt de draak in het zwart-wit/goed-slecht denken waar Hollywoodfilms graag gebruik van maken stevig in het “slechte” kamp geplaatst. Nu is de koninklijke familie misschien te begrijpen en weegt het welzijn van een land misschien zwaarder dan het leven van drie onschuldige vrouwen in elke generatie. Terwijl met het offer van drie prinsessen per jaar een bewust moreel dubieuze keuze wordt gemaakt. Daar is een hele industrie van kapiteins die naar allerlei verschillende landen reizen om geschikte vrouwen van adel te ronselen om ze elk jaar met de prins te laten trouwen en aan de draak te offeren.

Damsel filmrecensie – Zonder ethisch dilemma en eigen keuzes

Dat ethisch dilemma is een heel belangrijk onderdeel van het boek. In de film ligt de verantwoordelijkheid voor het offer van de prinsessen duidelijk bij de “boze koningin” Isabelle die wordt vertolkt door actrice Robin Wright (House of Cards, Wonder Woman). Haar man koning Roderick (Milo Twomey (The War of the Worlds)) en zoon prins Henry (Nick Robinson (History of the World: Part II)) hebben nauwelijks invloed op de dominante koningin.

Prins Henry uit het boek speelt echter een actieve rol in de plannen van zijn moeder. Hij schrijft Elodie brieven en geeft haar cadeautjes en vertelt haar dat hij verliefd op haar is geworden. Hij maakt haar wijs dat hij blij is dat zij zijn vrouw zal worden. In het boek blijkt later dat hij dit spelletje met alle andere prinsessen ook speelde. Door in de film de zwakke Henry volledig onder invloed van zijn moeder te laten staan, neemt dit de verantwoordelijkheid voor zijn eigen keuzes bij hem weg.

Gedeelde gerechtigheid

Ook in het labyrint van de draak schiet het script van de film tekort. In het boek vindt Elodie in de gangen van de berg Khaevis aanwijzingen die voorgaande prinsessen voor haar achterlieten. Door middel van een magische gave ziet ze haar voorgangers ook op plekken waar hun bloed is verspild. Hier leert Elodie veel van en dit zorgt ervoor dat ze kan overleven in het hol van de draak.

De draak verslaan wordt op die manier een gezamenlijke overwinning van alle prinsessen die aan de draak werden geofferd en niet alleen van Elodie zelf. In de film krijgt Elodie af en toe ook een soort visioen, maar dit wordt verder helemaal niet uitgelegd. Omdat in de rest van de film de magische achtergrond die Evelyn Sky voor Aurea creëerde ontbreekt, is dit in de film simpelweg niet logisch.

Damsel filmrecensie – De rollen zijn omgedraaid

Het idee van een klassiek sprookje in een feministisch jasje spreekt me erg aan. Natuurlijk zijn er heel veel (young adult) fantasyboeken en -films met sterke onafhankelijke vrouwelijke hoofdpersonen die hun eigen pad vinden. Maar in de klassieke sprookjes is de prinses toch meestal een passief lijdend voorwerp dat dient als prijs voor de held die haar komt redden. Of ze wordt een bruid voor de nobele prins die zich heeft bewezen op zijn queeste en heeft zelf weinig over haar lot te zeggen.

Het is in mijn ogen echter niet genoeg om slechts de belangrijkste personages vrouw te maken. In deze film zijn Elodie, koningin Isabelle en de draak de belangrijkste personages en ook allemaal vrouwen. Door de mannelijke rollen (Elodies vader, Koning Roderick en prins Henry) echter bewust zwak en nietszeggend te maken, ondermijnt dat in mijn ogen juist de kracht van de vrouwelijke personages.

Mislukt feminisme

Juist de bewuste keuzes die de vrouwelijke personages in het boek maken – hun kracht, slimheid en soms ook wreedheid – zorgen ervoor dat ze sterke vrouwen zijn. Dat maakt een verhaal feministisch, niet de afwezigheid van belangrijke mannelijke rollen.

Zo maakt Elodie in het boek heel bewust de keuze om naar een ander land te gaan en met een prins te trouwen die ze nog nooit heeft gezien. Ze doet dat om haar volk te redden, terwijl ze weet dat ze haar kleine zusje achterlaat en misschien nooit meer zal zien. In de film sluit Elodies vader het contract af, wetende dat zijn oudste dochter aan een draak zal worden geofferd. Elodie stemt daar plichtsgetrouw mee in. Dit verzwakt zowel het personage van Elodie, als dat van haar vader.

Damsel filmrecensie – Een heleboel clichés

Zoals jullie misschien al gemerkt hebben, ben ik niet erg gecharmeerd van Damsel op Netflix. Dat waar ik me echter het meest aan heb geïrriteerd, is het kostuum van Millie Bobby Brown. In de film wordt ze door drie bediendes in een echte prinsessenjurk gehesen die dienst doet als bruidsjurk, compleet met hoepelrok en korset. Als ze voor de draak wordt gegooid is ze haar hoepelrok en ongemakkelijke schoenen al snel kwijt. Vervolgens zien we Elodie in elke scène meer van haar jurk achter zich laten.

Steeds weer wordt er een randje of kantje of bandje van haar jurk afgescheurd. Totdat ze uiteindelijk eindigt in een soort strapless mini-jurk. Daar is niks mis mee, maar ze heeft nog steeds dat strakke korset aan en haar lange haren hangen nog steeds los in haar gezicht als een soort “Xena Warrior Princess”. Als iemand die het zichzelf enkele keren heeft aangedaan om als onderdeel van haar kostuum voor de Elfia fantasyfair een korset te dragen en als vrouw ook haar hele leven lange haren heeft gehad, weet ik één ding zeker. Het eerste wat je doet als je moet ontsnappen aan een vuurspuwende draak en door grotten moet rennen, klimmen en kruipen is het korset uitdoen waardoor je ademhaling wordt belemmerd. En vervolgens doe je je haren in een staart/vlecht/knot, zodat je op zijn minst kan zien waar je heen vlucht…

Veel spektakel en een voorspelbaar einde

Die praktische keuzes passen echter niet zo goed in het standaard beeld van de prinses of schaars geklede fantasy heldin met wespentaille denk ik. En ook de Damsel scriptschrijvers en regisseur Juan Carlos Fresnadillo (4X, 28 Weeks Later) gaan voor de gemakkelijke Hollywood clichés met veel spektakel, een voorspelbaar einde en weinig stof tot nadenken.

Ik vind Millie Bobby Brown een goede actrice en snap de castingkeuze voor Damsel dan ook goed. In theorie zou deze rol op haar lijf geschreven moeten zijn en is Elodie net zo sterk en onafhankelijk als haar eerdere rol als Eleven in Stranger Things en als Enola Holmes. Maar door een gebrekkig script vind ik haar in de rol van prinses Elodie echter minder overtuigend. Hoewel dat wel mijn verwachting was toen ik het boek las.

Damsel filmrecensie – Lees liever het boek

Al met al is Damsel een mooi gemaakt Netflix-sprookje met echter een zeer matig verhaal. Als je dus – net als ik – op zoek was naar een klassiek sprookje met een feministische insteek, doe jezelf dan een lol en lees het gelijknamige boek. Als je de film ook gaat bekijken, dan heeft het meestal mijn voorkeur om eerst het boek te lezen en pas daarna de film te kijken. In dit geval zou ik echter het omgekeerde doen. Dan kun je je namelijk laten verrassen door de veel meer uitgebreide en magische wereld die in het boek wordt gecreëerd. Het boek heeft ook veel meer interessante details, maar misschien is de afloop wel niet zo zwart-wit als je in een klassiek sprookje zou verwachten…

Na het lezen van het boek en het kijken van de film blijf ik me echter iets afvragen. Waarom heeft Netflix ervoor gekozen om Damsel in samenwerking met een schrijver te maken als er vervolgens weinig van haar ideeën gebruik wordt gemaakt? En gaan ze dit experiment in de toekomst nog eens herhalen? We houden het in de gaten.

Damsel streamt nu op Netflix. Bekijk hier de trailer:

Titel: Damsel
Regisseur: Juan Carlos Fresnadillo
Acteurs: Millie Bobby Brown, Nick Robinson, Robin Wright, Milo Twomey
Uitgever: Netflix
Medium: Netflix
Genre: Fantasy

Modern Myths Shop

Lees meer Modern Myths-recensies!

Damsel filmrecensie: © 2024-2024 Modern Myths / Beeldmateriaal: © Netflix