ARKHAII – de eindigheid van het leven als noodzakelijk goed

Het leven is vergankelijk. Maar wat als dat niet langer het geval is? In Arkhaii behoort ouderdom tot het verleden en sterf je alleen nog aan ziektes of ongelukken. De resulterende overbevolking heeft de mensheid het heelal doen koloniseren. Normen en waarden zijn verdwenen, want het leven is niet langer kostbaar. De Arkhaii Vladis en Kaïn gaan elk op hun eigen manier met de onsterfelijkheid om. Als lezer word je zo gedwongen na te denken over je eigen eindige bestaan.

In veel verhalen stellen schrijvers dat de mens de vergankelijkheid nodig heeft: zonder de dood is er geen reden om het leven te koesteren als iets bijzonders. Literaire klassiekers als The Picture of Dorian Gray en vampierverhalen als Interview with the Vampire beantwoorden de vraag wat er gebeurt met je persoonlijke normen en waarden, als je eeuwig leeft en daardoor je acties anders af kunt wegen. In Arkhaii trekt auteur Hannes Wielant deze filosofische kwestie in een sciencefiction setting door naar de totale wereldbevolking. Wat als iedereen het eeuwige leven is gegund en ouderdom daardoor niet langer een rol speelt? Het antwoord op die vraag is angstaanjagend.

Arkhaii, leven zonder te sterven

In Arkhaii heeft in een ver verleden de mensheid een serum ontwikkeld dat ouderdom een halt toeriep. Mensen konden nog wel overlijden aan ziektes of ongelukken, maar over het algemeen was sterven geen onontkoombaar onderdeel van het leven meer. De resulterende overbevolking van de aarde zorgde voor de noodzaak van het koloniseren van het heelal. Nieuwe generaties vergaten wat sterfelijkheid is, terwijl ze opgroeiden in de kolonisatieschepen van planetaire omvang met een eigen jaartelling. Enkel de overlevende mensen die het oorspronkelijke serum toegediend kregen, de Arkhaii, weten nog wat eindigheid is en waarom het leven daarom kostbaar is. Hun aantal is klein en het respect van de nieuwe generaties voor deze ‘ouderen’ is allang verdwenen.

Vladis en Kaïn

In het boek volg je twee Arkhaii: Vladis, een doelloze bewoner van het kolonisatieschip Kolonisator XXI en in mindere mate zijn broer Kaïn, die hoofdpersoon is in 7 van de 27 hoofdstukken van Arkhaii. Vladis heeft de hoop in de mensheid opgegeven en verlangt enkel naar rust. Hij sluit zich op in zijn gedachtenpaleis en wordt op het schip vooral gezien als last. Kaïn daarentegen is generaal en ziet zichzelf en de Arkhaii nog steeds als hoeder van de mensheid. Ondanks de pijnlijke geheimen uit zijn verleden, is Kaïn op het spoor van een mysterieuze vijand die het op de mensheid gemunt heeft, wat hem na jaren van vervreemding weer in contact brengt met Vladis. Dit dwingt Vladis op zijn beurt om uit zijn isolement te komen en een sprankje hoop te koesteren; is er ander intelligent leven naast de mensheid en geeft dat een kans op een wél verlichte samenleving?

Maatschappij zonder mededogen

De mensheid is in Arkhaii namelijk ver, heel ver, heen. In een extrapolatie van de huidige staat van onze samenleving trekken de kolonisatieschepen van planeet naar planeet, roeien daar al het leven uit, verbruiken alle grondstoffen en reizen dan door naar een volgend slachtoffer. Andere levensvormen hebben geen waarde meer en doordat alles aan boord van de hypermoderne schepen geautomatiseerd is, heeft bijna niemand werk. De grote, verveelde mensenmassa haalt haar enige vertier uit publiekelijk uitgezonden vechtpartijen en verkrachtingen op straat. Na voldoende tijd om de lust naar bloed gevoed te hebben, pakken de beveiligingsrobots de daders op. Die personen kunnen vervolgens gebruikt worden in mensonterende experimenten, uitgevoerd door nihilistische onderzoekers die hun proefpersonen enkel als laboratoriumratten zien. Het leven is niet langer kostbaar en heeft dus geen waarde meer.

Arkhaii zonder hoop

Auteur Hannes Wielant studeert voor Burgerlijk Ingenieur en schetst een afschrikwekkende maatschappij in zijn boek. Het is niet verwonderlijk dat hoofdpersonage Vladis de hoop opgegeven heeft, al blijkt hij ergens diep van binnen toch nog mens te zijn. Als de knappe, jonge vrouw Celestine in de live nieuwsuitzendingen verschijnt en publiekelijk verkracht wordt, grijpt Vladis in. Hij redt Celestine en bekommert zich om haar. Zijn gevoelens voor haar lijken een teken dat hij als Arkhaii toch zijn moreel kompas heeft behouden. Maar als Vladis door zijn daden in een isoleercel belandt en daar maanden later uitkomt, is Celestine uit het verhaal verdwenen. Vladis doet geen moeite haar te vinden en het verhaal richt zich verder op zijn relatie met Kaïn en de komst van de mysterieuze vijand. Hierdoor worden de filosofische kwesties in Arkhaii tegen het einde van het boek een bepaalde kant op gestuurd, dat ik als rasechte optimist liever anders zag. Wat dat betreft vereenzelvig ik mij liever met de filosofie van Kaïn, die wel alles op alles zet om zijn eigen waarde te behouden.

Vriendelijk en gruwelijk SF-verhaal

Arkhaii maakt het je niet makkelijk om te geloven in een zonnige toekomst voor de mensheid. Wielant stelt moeilijke, ethische vragen bij de wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van de genetische mogelijkheden om de mens steeds langer te laten leven. De hoofdstukken in het boek zijn kort en lezen makkelijk weg, hoewel de Vlaamse afkomst van de auteur duidelijk naar voren komt in het taalgebruik en je hierdoor soms gestoord wordt in de flow. De gruwelijke gebeurtenissen in het boek lijken door dit vriendelijke taalgebruik dan minder indringend. De erotiek tussen Vladis en Celestine is ook minder sensueel als Vladis zijn ogen niet af kan houden van haar borsten en bips. Maar Arkhaii doet je wel degelijk nadenken over de noodzaak van vergankelijkheid. Het boek geeft misschien geen leuke antwoorden op die kwestie, maar het mooie is dat er nog tijd is om het zelf anders te doen. Zo kun je alvast een hoeder worden van je eigen naasten. Mocht ouderdom dan inderdaad een halt toegeroepen worden, zitten we in ieder geval op het juiste spoor. Laten we het hopen.

Titel: Arkhaii

Auteur: Hannes Wielant

Uitgever: Zilverbron

www.zilverbron.com

Modern Myths service: Koop Arkhaii op Bol.com