Daden hebben consequenties. En nadat Arthur Fleck (Joaquin Phoenix) in Joker live op televisie talk show presentator Murray Franklin doodschoot, is hij opgesloten in Arkham Asylum. Geheel onverwacht kondigde regisseur Todd Phillips aan dat er een vervolg zou komen op die duistere karakterschets uit 2019 van een verschoppeling in de maatschappij die uit pure wanhoop transformeert in de moorddadige clown Joker. En het zou ook nog een musical worden! Klinkt als een slechte grap? Dirk en Jeroen gingen naar de première van Joker: Folie à Deux en waren dagen later nog van slag. Lees in hun Joker Folie à Deux recensie waarom we het ook in dit tweede deel prima zonder Batman kunnen stellen!
Lees ook André’s Joker op UHD recensie.
[Jeroen] – Na als Joker een geweldsuitbarsting in Gotham City veroorzaakt te hebben, zit Arthur Fleck (Joaquin Phoenix (Napoleon, Beau is Afraid)) opgesloten in Arkham Asylum. Daar staat hij onder observatie om te bepalen of hij toerekeningsvatbaar gehouden kan worden voor zijn moordpartij als Joker. Die mistroostige, harde omgeving doet de toch al zwakke gesteldheid van Arthur geen goed. Hij is volledig in zichzelf gekeerd en wordt door zijn medegevangenen genegeerd en door de bewakers gepest.
Dat alles verandert als hij de eveneens opgenomen Lee Quinzel (Lady Gaga (House of Gucci, A Star is Born)) opmerkt. Voor het eerst toont een meisje echt interesse in Arthur en voor hem is het alsof de zon gaat schijnen. Maar is liefde mogelijk in een gesticht? En is Arthur nog steeds een tijdbom die elk moment af kan gaan?
Één slechte dag is genoeg
In 2019 verraste regisseur Todd Phillips (War Dogs, The Hangover) iedereen met Joker, een gitzwarte (mogelijke) ontstaansgeschiedenis van de aartsvijand van Batman. Stripliefhebbers zoals ik hadden zo’n ervaring al eens in 1988 met Batman: The Killing Joke van de Engelse auteur Alan Moore. Daarin wilde de Joker aantonen dat één slechte dag genoeg is om zelfs de meest toegewijde, gezagsgetrouwe persoon te laten breken. En in Joker leeft Arthur Fleck een aaneenschakeling van slechte dagen.
Todd Philips en acteur Joaquin Phoenix lieten iemand zien die in zijn leven totaal in de steek is gelaten. Iemand die misbruikt wordt, buiten de maatschappij valt en gepest wordt. Als Arthur gestrest is, blijft hij ongecontroleerd lachen tot tranen van pijn over zijn wangen stromen. De broodmagere Phoenix zette een tragisch figuur neer die uiteindelijk zo in de knel zit, dat hij als uitvlucht een personage verzint met wie niemand kan dollen: Joker.
Joker Folie à Deux recensie – De nasleep van een moordpartij
De slachting die Artur als Joker aanricht, zet Gotham totaal op zijn kop. De nasleep hiervan is het verhaal van Joker: Folie à Deux. Arthur zit in Arkham Asylum tot de maatschappij beslist wat er met hem gedaan moet worden. Wie houdt van films als One Flew Over the Cuckoo’s Nest (1975) of The Shawshank Redemption (1994), kan zijn hart hier ophalen. Daarnaast is deze tweede Joker ook een rechtbankfilm en een musical. Maar geen vervelende. De liedjes zijn goed gekozen en hebben een functie. Arthur en Lee gebruiken muziek om hun fantasie vorm te geven, wat voor Arthur natuurlijk een betere uitlaatklep is dan geweld.
Persoonlijk had ik liever wel gezien dat Arthur de originele Franse versie van Ne me quitte pas van Jacques Brel zong. Maar goed, dit is een Amerikaanse film en er wordt wel eer gedaan aan het nummer. Muziek en kleur worden gebruikt om de emotie en het drama in de film hard bij je binnen te laten komen.
Een product van deze tijd
De film is een product van deze tijd, waarin massa schietpartijen elke week wel voor lijken te komen en geweld op straat haast een normale zaak is geworden. In Joker: Folie à Deux komt daar een mediacircus overheen. Arthur is niet alleen het idool van velen die in armoede leven en de maatschappij daar de schuld van geven, het grote publiek wil daarnaast zien hoe Joker gestraft gaat worden voor zijn daden. Zijn rechtszaak zal live op televisie uitgezonden worden en de openbaar aanklager (gespeeld door Harry Lawtey (The Pale Blue Eye, The Letter for the King)) ruikt bloed.
Maar ook hij heeft twee gezichten. Gerechtigheid is een schone zaak, maar het legt je carrière natuurlijk geen windeieren als je op televisie de beruchtste crimineel die Gotham ooit gezien heeft tot de doodstraf laat veroordelen. En zo wordt Arthur wederom door iedereen misbruikt. Door de bewaker die zelf mee wil doen aan de muziekles (Brendan Gleeson (Edge of Tomorrow, Harry Potter)), door de meute buiten die een symbool zoeken, door televisiemaker Paddy Meyers (Steve Coogan (Alan Partridge)) die Arthur wil interviewen en dus door de openbaar aanklager. En hoe zit het met Lee Quinzel?
Joker Folie à Deux recensie – De vele gezichten van Harley Quinn
Batman: The Animated Series heeft gelopen van 1992 tot 1996 en bestaat uit 85 afleveringen. In het eerste seizoen maken we in de tweeëntwintigste aflevering – getiteld Joker’s Favor – kennis met de charmante Dr. Harleen Frances Quinzel. Ze is psychiater in het gesticht Arkham Asylum, waar ook de Joker zit opgesloten. Ze raakt gefascineerd door hem en wordt zelfs verliefd. Als ze hem helpt te ontsnappen, wordt ze uiteindelijk zelf opgesloten. Daarna besluit ze om – net als Joker – een criminele clown te worden. De introductie van Harley Quinn werd zo goed ontvangen dat de makers het verhaal ook uitgebracht hebben als comic met de titel Mad Love.
Harley Quinn op eigen benen
Na haar verschijning in de Batman: The Animated Series zag DC snel in dat Harley Quinn meer aandacht moest krijgen, maar dan op papier. Een jaar na haar televisiedebuut verscheen Harley Quinn in The Batman Adventures #12. Een comicreeks die wat stijl betreft erg lijkt op de Batman tekenfilmserie. Bedenkers Paul Dini en Bruce Timm hebben ook de handen ineen geslagen voor het maken van een comic. In 1994 maakten ze de ontstaansgeschiedenis van Harley Quinn in de one-shot The Batman Adventures: Mad Love.
In de comics is Harley Quinn wel anders dan in de animatieserie. Ze is psychotischer en een stuk gewelddadiger. Ondanks dat kreeg ze in de loop der jaren maar liefst twee eigen lopende series. De eerste reeks (2000 -2002) werd afgetrapt door het fantastische tekenduo Terry en Rachel Dodson. Harley heeft in die serie de Joker verlaten en probeert op eigen benen te staan. Maar vanwege tegenvallende verkoopcijfers kwam er na vijfentwintig nummers een eind aan de serie.
Joker Folie à Deux recensie – Harleen voor volwassenen
De tweede serie (2014 – 2016) werd eveneens door een echtpaar gelanceerd, dit keer door schrijvers Jimmy Palmiotti en Amanda Conner (lees ook Jeroens Jimmy Palmiotti interview). Het tekenwerk werd verzorgd door Chad Hardin en John Timms. In deze serie verlaat Harley Gotham City en gaat ze terug naar haar geboorteplaats Brooklyn. Na dertig delen viel ook het doek voor deze reeks.
Naast haar lopende series zien we Harley ook regelmatig terug in The Suicide Squad en diverse andere (kortlopende) series, waarvan de serie Harleen toch wel een favoriet is. Het verhaal is geschreven en getekend door Stjepan Sejic, bekend van zijn eigen serie Sunstone. Zijn tekenwerk is fantastisch, maar ook het verhaal is goed. Hij laat meer de menselijke kant van Harley zien. De serie is uitgegeven op het Black Label van DC voor volwassen lezers en bevat aardig wat geweld. Naast de Amerikaanse versie is de serie ook uitgegeven in het Nederlands door Dark Dragon Books. Echt een aanrader!
De emancipatie van Harley Quinn
Ik noemde al eerder The Suicide Squad. Deze groep van superschurken is in de comics een begrip. In 2016 verplaatste regisseur David Ayer de comic-figuren naar het witte doek en maakten we voor het eerst kennis met de sexy live action Harley Quinn. De rol was op het lijf geschreven voor actrice Margot Robbie.
De rol beviel haar zo goed dat Harley haar eigen film kreeg met de bijzondere titel Birds of Prey: And the Fantabulous Emancipation of One Harley Quinn (2020). In de The Suicide Squad (2021) zagen we haar voorlopig voor het laatst in die rol. Nu is het de beurt aan Lady Gaga, die er een geheel eigen draai aan geeft. Misschien is ze niet zo sexy als Margot Robbies Harley Quinn, maar ze is wel een stuk realistischer. Dat geldt overigens ook voor de rest van de film.
Joker Folie à Deux recensie – Ga Gaga voor Harley Quinn
[Jeroen] – Iedereen die zijn twijfels had bij Lady Gaga als Harley Quinn kan gerust zijn. Dit is nog steeds een Joker-film. Of, liever gezegd, een Arthur Fleck-film. Want Arthur was nooit de “clown prince of crime” die je uit de Batman comics en (teken)films kent. En dus is Lee Quinzel ook niet de Harley Quinn uit Batman: The Animated Series of de versie die actrice Margot Robbie neerzette in Birds of Prey en The Suicide Squad. Ook Gaga’s Lee Quinzel zit niet voor niets in Arkham Asylum en heeft haar eigen bagage in de wereld.Haar fascinatie voor Arthur en de Joker geven Joker: Folie à Deux nog meer tragiek. De relatie tussen Harley Quinn en Joker was altijd al toxisch. En ook hier lijken de gouden bergen die Lee voor zich ziet, onbereikbaar. Een recensent in de krant vond dat het acteertalent van Gaga verkwanseld wordt en je er niet achter komt waarom Lee Quinzel is wie ze is en wat haar beweegredenen zijn. Maar – om in de stijl van deze tweede Joker te blijven – ik moest meteen denken aan de tekst uit I Don’t Like Mondays van The Boomtown Rats: ‘What reason do you need to be shown?’ Alles wat je van haar moet weten, zit in deze film. En dat is genoeg.
Nog grauwer en grimmiger
Joker: Folie à Deux krijgt meer gemengde recensies. En dat begrijp ik niet zo goed. Joker was al iets totaal nieuws en onverwachts en Todd Phillips en Joaquin Phoenix doen dat nu opnieuw. Wie meer van hetzelfde had verwacht, zal van een koude kermis thuiskomen. De clown brengt je hier nooit echt aan het lachen. Deze Joker 2 is welhaast nóg grimmiger, visceraler, rauwer en slecht verteerbaarder dan zijn voorganger. Arthur wint nergens en de regen blijft vallen, de klappen blijven komen en de onderkant van de maatschappij blijft uitzichtloos.
Dit is geen vervolg waarin Arthur Fleck zijn opmars als Joker voortzet om het tegen de duistere ridder op te nemen. Zoals gezegd, daden hebben consequenties en vluchten in een fantasiepersonage – hoe gewelddadig en moordzuchtig die ook is – hou je maar tot beperkte hoogte vol als het leven je keer op keer neersabelt. Toch zitten er vette knipogen naar het grotere Batman-universum in deze film, dus blijf vooral goed opletten.
Bovenaan de top van Joker-verhalen – Wat Jeroen ervan vond
Net als het eerste deel in 2019 zal Joker: Folie à Deux me lang bijblijven. Ik hoef maar te denken aan de scène waarin iedereen in de stromende regen met een paraplu loopt, behalve Arthur, om in de sfeer van het verhaal te komen. Net als The Killing Joke staat het tweeluik dat Todd Phillips nu met Joker en Joker: Folie à Deux gemaakt heeft, voor mij aan de top van verhalen over Joker. Het is makkelijk om deze crimineel enkel als waanzinnig te laten zien, maar de man achter de waanzin tonen bezorgt mij altijd koude rillingen.
Laat je dus niet gek maken door recensies die dit tweede deel als de mindere aanmerken. Joker: Folie à Deux is opnieuw een afdaling in ellende en menselijk leed. Een gelaagde ervaring die iets zegt over de duistere plekjes van de menselijke ziel. Een verhaal dat je wellicht liever niet hoort. Maar dat je hopelijk wel aan het denken zet. In ieder geval over de vraag: wie is Arthur Fleck?
Laat het los, laat het gaan – Wat Dirk ervan vond
[Dirk] – Als een ding mij duidelijk is geworden na het kijken van Joker en Joker: Folie à Deux is dat je het concept van Joker zoals je dat kent uit de comics moet loslaten. In de comics wordt hier vaker mee geëxperimenteerd, maar regisseur Todd Philips pakt het nu op film ook heel goed aan.Natuurlijk zijn er een aantal overeenkomsten met de Joker zoals we hem kennen uit de comics. Het zijn alleen Joaquin Phoenix en Lady Gaga die het verhaal van de clown prince of crime een eigen, dramatische en swingende draai geven. Nadat de film is afgelopen blijft die zeker nog enkele dagen nagonzen in je hoofd.
Joker: Folie à Deux draait nu in de bioscoop. Bekijk hier de trailer:
Titel: Joker: Folie à Deux
Regisseur: Todd Phillips
Acteurs: Joaquin Phoenix, Lady Gaga, Brendan Gleeson, Catherine Keener
Uitgever: Warner Bros
Genre: Drama / Musical
Modern Myths Shop
Comics
Batman: The Killing Joke – Bol.com € 14,81
DC Comics novels – Harley Quinn: Mad Love – Bol.com € 10,49
Batman: Mad Love and Other Stories – Bol.com € 16,98
Harleen – Bol.com € 25,49
Lees meer Modern Myths recensies!
Joker Folie à Deux recensie: © 2024-2024 Modern Myths / Beeldmateriaal: © Warner Bros
Reactie plaatsen