Elektra recensie – Menselijk verhaal met een mythisch tintje

Griekse geschiedenis en mythologie doen het al jaren goed in de boekenwereld. Er verschijnen steeds meer hervertellingen die de mythes in een nieuw jasje hijsen, zoals Song of Achilles van Madeline Miller en A Thousand Ships van Natalie Haynes. Eerder schreef Jennifer Saint haar debuutroman over Ariadne, de prinses van Kreta die Theseus hielp uit het labyrint van de minotaurus te ontsnappen. Nu is ze terug met Elektra, een hervertelling van de Ilias waarin drie sleutelfiguren (allen vrouwen) uit de Trojaanse oorlog centraal staan. Weet deze versie iets toe te voegen aan dit eeuwenoude epos? Lees het in Joanys Elektra recensie!

Lees ook Joanys Dochters van Sparta recensie.

Er is in de geschiedenis veel geschreven over de Trojaanse Oorlog. Waar het verhaal tijdenlang van mond tot mond verteld werd, is de oudste geschreven versie van het epos toegeschreven aan de dichter Homeros. Zijn Ilias vertelt het verhaal van Achilles en het einde van de oorlog om Troje, die in totaal tien jaar duurde.

Ken je het paard van Troje? Die vind je in de Ilias niet terug, maar wel (beknopt) in de Odyssee, het verhaal over de thuiskomst van Odysseus, die meevocht in de oorlog. Jennifer Saint voegt in Elektra verschillende verhalen en bronnen samen om het verhaal van voor het aanvangen van de oorlog tot en met de terugkomst van de legers te vertellen.

Koop Elektra

Klytaimnestra, Elektra en Cassandra

Elektra volgt het verhaal van drie vrouwen: Klytaimnestra, de vrouw van legeraanvoerder Agamemnon, haar dochter Elektra en de Trojaanse prinses Cassandra. Alle drie spelen ze een grote rol in de Trojaanse Oorlog, die zich in de loop van het verhaal ontvouwt. In deze hervertelling beleef je de Ilias vanuit hun perspectief, van voor de Trojaanse Oorlog tot en met de nasleep ervan.

Het verhaal draait de mythes – die voornamelijk gericht zijn op de mannen – mooi om. Het verhaal van Klytaimnestra en Elektra speelt zich af in Mycene, in afwezigheid van alle mannen die fit genoeg waren om in de oorlog mee te vechten. Door Cassandra’s perspectief krijg je daarentegen ook de andere kant van de oorlog mee: zij kijkt toe, terwijl haar stad Troje jarenlang belegerd wordt.

Elektra recensie – De goddelijke schoonheid Helena

Klytaimnestra is een prinses van Sparta en de (half)zus van Helena. Helena’s vader is de oppergod Zeus, waardoor zij gezegend is met een bovenmenselijke schoonheid. Ze wordt zelfs als de mooiste vrouw van Griekenland gezien. Wanneer het voor Helena tijd is om te trouwen, staan er dan ook tal van mannen voor haar in de rij. Onder hen is Menelaos, die uiteindelijk haar hand wint.

Ondertussen trouwt Klytaimnestra met zijn broer Agamemnon. Maar wanneer Helena zonder uitleg naar Troje verdwijnt om te trouwen met prins Paris, trommelen de twee broers een leger op om haar terug te halen.

De Trojaanse oorlog blijft voortduren

Terwijl Menelaos en Agamemnon op oorlogspad gaan, groeien Klytaimnestra’s kinderen op zonder hun vader echt goed gekend te hebben. En omdat Agamemnon Klytaimnestra aan het begin van de oorlog op een vreselijke manier verraden heeft, heeft ze geen goed woord voor hem over in zijn afwezigheid. Dit zorgt voor wrijving tussen haar en haar kinderen, die zich van haar vervreemden. Vooral Elektra kan haar moeder haar beslissingen niet vergeven. Ze hunkert naar de terugkeer van haar heldhaftige vader. Maar de oorlog blijft maar voortduren.

Ondertussen ziet Cassandra met lede ogen toe hoe Paris de “gestolen” Helena binnenhaalt en hoe de Grieken zich voor hun poort verzamelen. Door haar helderziendheid weet ze wat Troje zal overkomen, maar ze staat machteloos om er iets tegen te doen.

Elektra recensie – Menselijke personages

Iets wat Jennifer Saint fantastisch doet in Elektra, is het menselijk maken van de eeuwenoude personages. Klytaimnestra is vreselijk verbitterd door het verraad van haar echtgenoot. Maar door de manier waarop ze is beschreven, voel je sterk mee met haar pijn en begrijp je haar wraakzucht. Zelfs wanneer ze botst met haar overgebleven kinderen. Door haar eigen wrok verwaarloost ze Elektra en haar andere kinderen, die ze op die manier tegen zich in het harnas jaagt.

Je beleeft dit conflict zowel vanuit Elektra als vanuit Klytaimnestra en besteedt veel tijd in hun gedachten. Hierdoor kun je je goed inleven in de verscheurde familie. Geen van de personages is puur goed of puur slecht. En dat laat ze ontroerend menselijk overkomen.

Niemand gelooft wat Cassandra voorspelt

Cassandra is, op haar beurt, een personage waar je niets dan medelijden mee kunt hebben. De god Apollo gaf haar de gave om de toekomst te voorspellen, maar tegelijkertijd vervloekte hij haar: niemand zal ooit geloven wat ze zegt. Al haar waarschuwingen vallen op dovemansoren.

Haar familie begint zelfs te vermoeden dat ze gek geworden is, zelfs wanneer haar voorspellingen steeds vaker uitkomen. In haar hoofdstukken kom je in aanraking met de goden, die dit in essentie menselijke verhaal een mythisch tintje geven.

De mythes aangepast

De Griekse tragedie over de Trojaanse Oorlog zit magnifiek in elkaar en dat lees je terug in Elektra. Ten behoeve van het verhaal zijn er een aantal feiten uit de oorspronkelijke mythes aangepast, zoals bijvoorbeeld de achtergrond van Agamemnon en Menelaos. Maar dit komt het verhaal wel ten goede, omdat het goed inspeelt op de gebeurtenissen later in het boek en past bij de personages zoals Saint ze heeft geschreven.

Elektra recensie – Een toegankelijk geschreven Griekse tragedie

Je hoeft zeker geen classicus te zijn om Elektra met plezier te kunnen lezen. Het boek maakt het bekende verhaal toegankelijk en biedt genoeg uitleg en context om de gebeurtenissen goed te kunnen plaatsen. Ook wanneer je weinig van de brontekst afweet. Tegelijkertijd voegt het verhaal iets toe voor mensen die wel bekend zijn met de Griekse mythes en geschiedenis; juist door het perspectief van de drie vrouwen op de voorgrond te plaatsen.

Want als je van tevoren al weet hoe het af gaat lopen, voel je je een beetje als Cassandra: je ziet de gebeurtenissen zich voor je ogen ontvouwen, maar je kunt niets doen om het te stoppen. In die zin doet Elektra de Griekse tragedie absoluut eer aan.

Elektra is nu verkrijgbaar in de boekwinkel.

Titel: Elektra
Auteur: Jennifer Saint
Uitgever: Uitgeverij Orlando
ISBN: 978-90-832-0980-7

Modern Myths Shop

Lees meer Modern Myths recensies!