Dark seizoen 3 op Netflix: het begin, het einde en alles ertussenin

Met het derde seizoen van Dark rond Netflix deze intrigerende Duitse serie over tijdreizen en het lot af. Je krijgt alle antwoorden op de vragen die in de geschiedenis van het duistere plaatsje Winden ontstaan zijn. Het lot van haar inwoners en Jonas en Martha in het bijzonder wordt duidelijk en alles zal op zijn plaats vallen. Maar kan de tijdknoop ook op een bevredigende wijze doorbroken worden? Stap in je tijdmachine en ontdek het met ons mee in deze Dark seizoen 3 recensie!

LET OP: deze recensie van Dark seizoen 3 bevat kleine spoilers uit de eerste twee seizoenen. Wil je de twists in Dark zelf ontdekken, kijk dan eerst de serie uit en keer dan terug naar deze tijdlijn om verder te lezen. Of lees nu alvast onze recensie van Dark seizoen 1.

In het eerste seizoen van de Duitse Netflix Original Dark verdwijnen er in het ogenschijnlijk doodnormale plaatsje Winden verschillende kinderen. De inwoners die daar onder de rook van de kerncentrale wonen zijn mensen zoals jij en ik, met dagelijkse beslommeringen, onvervulde dromen en de wens om iets van geluk in hun leven te vinden. Het mysterie van de verdwenen kinderen blijkt al langer in de geschiedenis van het slaperige dorpje te spelen en gaandeweg het seizoen kom je erachter dat er zich iets bovennatuurlijks in Winden afspeelt. Op het eind van seizoen 1 sta je perplex en ben je volledig begaan met het lot van de normale mensen in deze bijzondere situatie. Met seizoen 2 zit je vervolgens tot over je oren in de sciencefiction en steampunk. In de grotten onder de kerncentrale is namelijk een geheim verborgen: het is mogelijk om door de tijd te reizen.

Kladblok bij de hand

Al snel wil je bij het kijken naar Dark een kladblok bij de hand hebben om elk personage te kunnen plaatsen in de tijdsprongen van 33 jaar die plaatsvinden. Je schiet naar het verleden en de toekomst, keert terug naar het heden en leert wie in welke tijdsperiode een rol speelt in het grotere geheel. De serie zit bijzonder knap in elkaar en elk personage – hoe onbelangrijk deze in eerste instantie ook lijkt – is van invloed op het totale verhaal. De serie weet feilloos de emoties en wanhoop van de doorsnee inwoners van het stadje bloot te leggen, die zich geen raad weten met de onbegrijpelijke situatie waarin ze zich bevinden. Als kijker krijg je daarbij ook een paradox voorgeschoteld die – zoals een paradox betaamd – gewoon niet op te lossen is. Al die verhaallijnen en alle persoonlijke drama’s van de spelers worden nu in Dark seizoen 3 opgelost. De makers van de serie en de acteurs verdienen grote lof voor hoe ze dit bijzondere verhaal weten te vertellen. Al vind ik de uiteindelijke ontknoping (ha!) te makkelijk.

Dark seizoen 3 recensie: Duits existentialisme

Het wordt je in het derde seizoen van Dark al snel duidelijk dat er nog een schepje bovenop het al schier hersenpijnigende aspect van tijdreizen wordt gedaan. Hoofdrolspeler Jonas (Louis Hofmann (Red Sparrow, Tom Sawyer)) komt erachter – Nogmaals: spoiler! – dat er nog meer spelers invloed uitoefenen op de gebeurtenissen in Winden. Door dit aspect krijg je te zien hoe de levens van sommige personages zich ontwikkelen als er andere keuzes worden gemaakt in het verleden, het heden en de toekomst. Seizoen 3 van Dark geeft aanleiding om eens heerlijk te filosoferen over je eigen leven en of je gelooft in het lot.

De serie laat namelijk zien dat er voor sommige mensen geen uitweg is uit hun ellende. Dat welke keuze ze ook maken – goed of slecht (of hoe je dat ook moreel wilt interpreteren) – hun leven zal hetzelfde verlopen. De mensen op je pad zul je blijven ontmoeten, desnoods met kleine variabelen in het hoe en waarom, waarbij je leven uiteindelijk min of meer onveranderd blijft. Zou jij willen weten hoe je leven eruit gezien zou hebben als je in het verleden andere keuzes had gemaakt? Zou je überhaupt andere keuzes maken als je wist dat dat kon? Dark geeft je met dit Duits existentialisme nieuwe stof tot nadenken.

Ariadne, H.G. Wells en Nikola Tesla

Vooral de filosofische aspecten van dit derde seizoen van Dark zijn dus geweldig. Naast het tijdreizen en de paradoxen die dit oproept – je kunt je alvast voorbereiden op dit seizoen door na te denken over Schrödingers kat – zijn het ook deze keer vooral de beweegredenen en lotgevallen van de personages die je bezighouden. Door hun keuzes naast elkaar te zetten, worden hun geschiedenissen extra schrijnend en voel je met iedereen mee.

Voor liefhebbers van Grieks drama is er in dit derde seizoen ook veel te genieten, door de mythe van Ariadne die wordt aangehaald. Deze dochter van koning Minos van Kreta is de godin van de passie. Zij helpt de held Theseus te ontsnappen uit het labyrint van de Minotaurus door hem een zwaard en een kluwen wol mee te geven. Door het afrollen van de kluwen wist Theseus zijn weg naar haar terug te vinden. Ariadne wordt echter door zowel Theseus als later haar man Dionysus verraden en in Dark seizoen 3 zijn de parallellen met deze legende duidelijk. Voor liefhebbers van het fantastische genre heeft de serie dus heel veel te bieden. Naast alles wat ik net genoemd heb, is in dit derde seizoen ook de steampunk-stijl en de invloeden van The Time Machine van auteur H.G. Wells en de stijl van het werk van Nikola Tesla prachtig aanwezig.

Puzzelstukjes in meerdere dimensies

In de acht afleveringen van Dark seizoen 3 zullen alle aantekeningen in je kladblok aangevuld moeten worden met de nieuwe kennis die je opdoet. Er ontstaan extra mysteries om op te lossen en het wordt duidelijk waar de puzzelstukjes horen die je nog op hun plaats moest leggen. Maar omgedraaid, ondersteboven en op een totaal andere plek dan je had verwacht. Als er uiteindelijk nog maar één aflevering over is, moeten alle losse eindjes aan elkaar geknoopt worden. Dat doet de serie ook, maar dan krijg je nog een laatste twist. Je kunt een streep onder je aantekeningen zetten en vervolgens een nieuwe pagina nemen om de conclusie uit te schrijven, met commentaar op het geheel. En dat is jammer. Gaandeweg het derde seizoen begon ik te vermoeden dat de serie wel eens zou kunnen eindigen bij het begin van de eerste aflevering van het eerste seizoen, maar dat is niet het geval. Dark wordt echt afgerond en je moet voor jezelf bepalen of je deze uitweg bevredigend vindt. Je verlaat het labyrint van de tijdknoop en wordt wakker als vanuit een droom. En dat voelt voor mij als een bitterzoete anticlimax.

Dark seizoen 3 recensie: bitterzoete anticlimax

Met alles wat er in Dark seizoen 3 wordt geïntroduceerd, vraag ik me af of het niet beter was geweest als er nog een vierde seizoen zou komen. Dan hadden de verschillende verhaallijnen nog wat meer ruimte gehad om te ademen en konden de personages in Dark seizoen 4 hun rol nog meer uitspelen. En had ik nog wat langer van de droom kunnen genieten. Dark heeft zeker een hoog plaatsje gekregen op mijn lijst van favoriete series en ik ga hem ongetwijfeld nog eens helemaal van voor af aan bekijken om de briljante puzzel opnieuw in elkaar te zetten met alle kennis die ik nu heb. Je kunt daarbij eindeloos nadenken over de filosofie van de serie en hoe de personages achtergelaten worden.

Er komt dus een antwoord op de vraag of er gekozen wordt voor verlossing of verdoemenis. Daarmee krijg je een mooie, afgeronde trilogie. Maar ook deze serie toont dat het schrijven van een bevredigend einde van zo’n ingewikkeld verhaal als dit schier onmogelijk is. Dark doet dat gelukkig wel beter dan verschillende andere series van de afgelopen jaren. Dus hoewel de cyclus van afgeronde series met een minder einde niet helemaal doorbroken wordt, is Dark een Netflix-serie die ik iedereen altijd zal blijven aanraden. Gisteren, vandaag en in de toekomst!

Dark seizoen 3 streamt vanaf 27 juni op Netflix.

Lees meer Modern Myths-recensies!